Horizonstraat e.o.

1.1.1 Ontwikkeling

Aanleiding tot dit bestemmingsplan is de (her)ontwikkeling van de projectlocatie aan de Horizonstraat e.o. te Brunssum door CRA Vastgoed (hierna: initiatiefnemer). Zie hiervoor afbeelding 1.1.

De initiatiefnemer van de planontwikkeling is eigenaar van de gronden.

Afbeelding 1.1: de planlocatie van de gebiedsontwikkeling - rode vlak (bron: SATIJNplus Architecten)

De (her)ontwikkeling betreft de sloop van leegstaande bedrijfsbebouwing op de planlocatie ten behoeve van de ontwikkeling van een nieuw woongebied met grondgebonden woningen, appartementen, tuinen, groenvoorzieningen en infrastructuur. Zie hiervoor afbeelding 1.2.

Afbeelding 1.2: schetsmatige invulling van de planlocatie met omliggend gebied (bron: SATIJNplus Architecten)

De voorgenomen ontwikkeling past niet binnen de vigerende beheersverordening. Zie hiervoor tevens paragraaf 2.2.

Dit bestemmingsplan is opgesteld en voorziet in een passende planologisch-juridische regeling om de beoogde ontwikkeling mogelijk te maken.

1.1.2 Plan

Het bestemmingsplan "Horizonstraat e.o." bestaat uit een digitale en analoge verbeelding (plankaart) met de daarbij behorende regels. Bij het bestemmingsplan is een toelichting gevoegd. In de toelichting wordt aangegeven waarom het bestemmingsplan is opgesteld en welke afwegingen hebben plaatsgevonden in het kader van een goede ruimtelijke ordening. Naast de digitale versie is er tevens een papieren versie van het bestemmingsplan beschikbaar. De digitale versie is juridisch bindend.

1.1.3 Crisis- en herstelwet

De Crisis- en herstelwet (hierna: Chw) beoogt een versnelling in de ontwikkeling en verwezenlijking van ruimtelijke projecten te bewerkstelligen, teneinde bij te dragen aan de bestrijding van de economische crisis. Hiertoe zijn tijdelijke wijzigingen in de ruimtelijke procedures (bijvoorbeeld het bestemmingsplan) van toepassing verklaard op verschillende soorten projecten. Zo zijn bijvoorbeeld de behandelingstermijnen bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State verkort. De projecten waarvoor dit geldt zijn opgenomen in bijlage I en II van de Chw. In hoofdstuk 1, afdeling 2 van de Chw zijn de versnelde procedure en de beperking van het beroepsrecht geregeld.

• Artikel 1.1. lid 1 Chw geeft aan dat de versnelde procedure en de beperking van het beroepsrecht van toepassing is op alle besluiten betreffende de in bijlage I genoemde ruimtelijke projecten.
• Uit bijlage I (artikel 3.1) behorende bij de Chw, blijkt dat de Chw van toepassing is voor projecten die voorzien in de bouw van meer dan 11 woningen:"ontwikkeling en verwezenlijking van werken en gebieden krachtens afdeling 3.1 van de Wet ruimtelijke ordening of een omgevingsvergunning waarbij met toepassing van artikel 2.12, eerste lid, onder a, onder 3°, van de wet algemene bepalingen omgevingsrecht van het bestemmingsplan, het inpassingsplan of de beheersverordening wordt afgeweken, ten behoeve van de bouw van meer dan 11 woningen in een aaneengesloten gebied of de herstructurering van woon- en werkgebieden"

Beoordeling

Dit bestemmingsplan ten behoeve van de gebiedsontwikkeling met een functionele invulling met woningbouw zal bestaan uit meer dan 11 woningen, zodat de Chw van toepassing is.

1.2.1 Ligging

Het plangebied ligt in het westelijk deel van de gemeente Brunssum. De locatie is ingeklemd tussen de Horizonstraat in het noorden, Pallishof in het oosten, het achterpad gelegen tegen de achtertuinen van de woningen aan de Treebeekstraat in het zuiden en de bestaande bebouwing met erfgebieden gelegen aan de Ringstraat/Komeetstraat in het westen. Zie hiervoor de afbeeldingen 1.3 t/m 1.6.

Afbeelding 1.3: de planlocatie in de buurt Treebeek-Zuid (planlocatie rood gestippeld)

Afbeelding 1.4: de planlocatie gesitueerd in Brunssum en ruime omgeving (planlocatie binnen rode cirkel aangeduid)

Afbeelding 1.5: foto van Pallashof met woningen (bron: Rho adviseurs)

Afbeelding 1.6: achterpad van woningen gesitueerd aan de Treebeekstraat (bron: Rho adviseurs)

1.2.2 Begrenzing en kadastrale percelen

Het plangebied omvat gronden die tot ontwikkeling worden gebracht behorende tot verschillende percelen, plaatselijk bekend Horizonstraat 57 t/m 57X. Het betreft de percelen kadastraal bekend als gemeente Brunssum, sectie G, nummers 794 en 824 met een omvang van circa 13.400 m². Zie hiervoor afbeelding 1.7.

Afbeelding 1.7: de planlocatie aan de Horizonstraat e.o. te Brunssum (bron: Rho adviseurs)

1.2.3 Vigerende plannen

Het bestemmingsplan "Horizonstraat e.o." vervangt deels de beheersverordening 'Woongebied 2e herziening', zoals vastgesteld door de raad van de gemeente Brunssum d.d. 2018-12-11. Deze beheersverordening legt zowel het feitelijk bestaande gebruik als het planologisch bestaande gebruik vast door middel van besluitvlakken (in bestemmingsplan - bestemmingen en dubbelbestemmingen) en besluitsubvlakken (in bestemmingsplan - aanduiding) met daarop van toepassing zijnde gebruiks- en bouwregels. Er ontstaat hierdoor een planologisch kader waaraan getoetst kan worden vergelijkbaar met een bestemmingsplan.

In de vigerende beheersverordening is het projectgebied met een besluitvlak bestemd tot 'Bedrijf' en heeft tevens het besluitvlak 'Waarde - Archeologie 4'. Zie hiervoor afbeelding 1.8.

Afbeelding 1.8: uitsnede uit de beheersverordening 'Woongebied 2e herziening'

2.1.1 Algemeen

De planlocatie ligt aan de Horizonstraat in de wijk Brunssum-West en de buurt Treebeek-Zuid binnen de gemeente Brunssum. Zie hiervoor de afbeeldingen 2.1 en 2.2.

Afbeelding 2.1: planlocatie in de wijk Brunssum-West

Afbeelding 2.2: planlocatie in de buurt Treebeek-Zuid

2.1.2 Historisch perspectief

De buurt Treebeek-Zuid ligt in het westelijk deel van de gemeente Brunssum. Van oudsher was Treebeek een klein driehoekig perceel aan het Marebuschke. Het huidige Treebeek was oorspronkelijk een mijnwerkers kolonie, gebouwd voor het personeel van de staatsmijnen Emma en Hendrik tussen 1912 en 1927, parallel gelegen aan de staatsmijn Emma, naar een stedenbouwkundige opzet van J.H.W. Leliman.

De langgerekte structuur van ongeveer 2,5 kilometer van west naar oost (zie afbeelding 2.3) waarvan de Treebeekstraat de ruggengraat vormt, werd door middel van een aantal pleintjes en het grote Treebeekplein in het hart van de wijk, bijzonder geaccentueerd. Daar werden diverse openbare voorzieningen gebouwd zoals winkels, scholen, de kerk en een casino.

Afbeelding 2.3: schematische plattegrond van de historische structuur van Treebeek (bron: SATIJNplus Architecten)

Het stratenpatroon van de wijk bestond uit twee hoofdstraten, de Treebeekstraat en de Spoorstraat met elkaar verbonden door tussenliggende straatje, die beiden de verbinding vormde tussen de oost- en westzijde van de wijk. De Spoorstraat vormde aanvankelijk de doorgaande weg, terwijl de Treebeekstraat bedoeld was voor bestemmingsverkeer in de wijk. Treebeek had een gevarieerde bebouwing en was ruim en groen van opzet. De indeling en het uiterlijk van de woningen was gebonden aan de hiërarchische positie van de bewoner.

Na de sluiting van de mijnen werd de kolonie, die vrij veel last ondervond van mijnschade (verzakkingen ten gevolge van mijngangen), deels gesloopt. Staatsmijn Emma heeft gestaan op de plek waar nu het Emmapark (ten zuidoosten van de planlocatie) ligt en tevens een nieuwe woonwijk gebouwd is.

Tot en met 1981 behoorde het grondgebied van het mijnwerkersdorp tot vier gemeenten; Amstenrade, Brunssum, Heerlen en Hoensbroek. Na de gemeentelijke herindeling van 1982 werd Treebeek geheel bij Brunssum ingedeeld.

Treebeek-Zuid bestaat grotendeels uit grondgebonden woningen, veelal rijenwoningen. Plaatselijk wordt de rijbebouwing afgewisseld met vrijstaande of halfvrijstaande woningen. De toekomstige ontwikkelingen in de wijk dienen gericht te zijn op:

• passend woningaanbod voor lokale bevolking;
• zorgdragen voor prettig woon-, werk en leefklimaat.

2.1.3 Voormalige bedrijfslocatie

Afbeelding 2.4: historische ontwikkeling bebouwing op de planlocatie (bron: topotijdreis.nl)

De locatie is eerder als akkerland in gebruik geweest. De omgeving was rondom 1866 nog als agrarisch gebied in gebruik. Na oprichting van Licom Emma Schoenen medio 1933 is in eerste instantie er een kantoor en werkplaats gerealiseerd. Vervolgens hebben diverse uitbreidingen plaatsgevonden. Onder andere is er sinds eind jaren ’60 een hoveniersbedrijf (Licom Groen) op de locatie gevestigd geweest.

In het verleden hebben de volgende werkzaamheden op de locatie plaatsgevonden:

- productie van schoenen, zwikkerij, opzoolafdeling, stanzerij en een stikkerij;

- reparatiewerkzaamheden aan eigen materiaal;

- hoveniersbedrijf (eind jaren '60);

- opslag van chemicaliën en oliën;

- opslag van machines;

- transport-/expeditie afdeling;

- tankplaats voor eigen materieel en voertuigen;

- wasplaats voor eigen materieel en voertuigen.

Tot medio 2018 was de fabrikant van werk- en veiligheidsschoenen Emma Safety Shoes B.V. op de planlocatie gevestigd. Het betreft een gespecialiseerde schoenenfabriek die zich eerder toelegde op het repareren -en later ook fabricage- van stevige en extra ondersteunende schoenen voor mijnwerkers via de Werkplaats Invalide Mijnwerkers (WIM) in 1927. In 1931 werd Schoenenfabriek EMMA officieel opgericht. EMMA was destijds een sociale werkvoorziening, vernoemd naar de Staatsmijn EMMA.

Afbeelding 2.5: zicht op de planlocatie met bedrijfsbebouwing (bron: luchtfoto)

Afbeelding 2.6: voormalige bedrijfsbebouwing op de planlocatie (bron: SATIJNplus Architecten)

Afbeelding 2.7: foto van bebouwing op de planlocatie (bron: Rho adviseurs)

Nadat in 2018 de 'oude' fabriek en kantoren aan de Horizonstraat in Brunssum dichtgingen en de bedrijfsactiviteiten werden verplaatst naar Kerkrade, staat de bedrijfsbebouwing op het terrein leeg en vinden op de planlocatie geen bedrijfsmatige activiteiten meer plaats.

2.1.4 De directe omgeving van de planlocatie

De planlocatie ligt in een woonwijk omringd door hoofdzakelijk woningen en enkele maatschappelijke functies aan de Komeetstraat (zie afbeelding 2.7). Zoals de Pelgrimskerk (Horizonstraat 73) en de voormalige Onze-Lieve-Vrouw van de Rozenkranskerk of Rozenkranskerk (Komeetstraat 29 - zie afbeelding 2.9). Laatstgenoemde kerk is functioneel niet meer in gebruik sinds 1 september 2013 toen de Rozenkranskerk aan de eredienst is onttrokken middels bisschoppelijk decreet.

Afbeelding 2.7: foto van de Pelgrimskerk (bron: Rho adviseurs)

Tijdelijk is CrossFit Posterus in het voormalig kerkgebouw getrokken en bestaan er concrete plannen om het gebouw definitief te transformeren. Tussen beide gebouwen is op Komeetrstaat 25A Party Centrum "Chalet" gevestigd.

Afbeelding 2.9: foto van de voormalige Rozenkranskerk (bron: Rho adviseurs)

De beoogde nieuwe woonbebouwing op de planlocatie ligt ingeklemd tussen de Horizonstraat (zie afbeelding 2.10), Pallashof, Ringstraat en Komeetstraat. Het betreffen erfontsluitingswegen in de wijk.

Afbeelding 2.10: de Horizonstraat (bron: Rho adviseurs)

3.2.1 Nationale Omgevingsvisie (NOVI), september 2020

De Nationale Omgevingsvisie, kortweg NOVI, loopt vooruit op de inwerkingtreding van de Omgevingswet en vervangt op rijksniveau de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (hierna: SVIR). De NOVI is op 11 september 2020 vastgesteld op grond van de geldende regelgeving omdat de Omgevingswet nog niet in werking is. De NOVI voldoet tevens aan de eisen die de Omgevingswet stelt aan een omgevingsvisie. Zodra de Omgevingswet in werking is getreden, zal deze omgevingsvisie dan ook gelden als de Nationale Omgevingsvisie in de zin van deze wet.

Uitgangspunt in de nieuwe aanpak is dat ingrepen in de leefomgeving niet los van elkaar plaatsvinden, maar in samenhang. Zo kunnen in gebieden betere, meer geïntegreerde keuzes worden gemaakt. Met de NOVI benoemt het Rijk nationale belangen, geeft het richting op de vier prioriteiten en helpt keuzes maken waar dat moet. Want niet alles kan overal.

De NOVI biedt een langetermijnperspectief op de ontwikkeling van de leefomgeving in Nederland tot 2050. Met de NOVI geeft het kabinet richting aan de grote opgaven die het aanzien van Nederland de komende dertig jaar ingrijpend zullen veranderen. Dit betekent een land:

• dat gezond en klimaatbestendig is, met schone lucht, schoon water en een schone bodem en veel ruimte voor groen en water;
• met een uitstekend functionerende economie, die duurzaam en circulair is. Nauw verbonden met onze buurlanden en de rest van de wereld, als onderdeel van de internationale gemeenschap;
• waar het goed wonen en werken is. Met aangename en vitale steden en dorpen, en een productief en aantrekkelijk platteland;
• met uitstekende bereikbaarheid, waar iedereen snel en gemakkelijk van A naar B komt, met zo min mogelijk schadelijke uitstoot en overlast;
• waar we voldoende ruimte hebben om te kunnen bewegen, ontspannen en tot onszelf te komen; zowel in de stad als daarbuiten;
• dat veilig is en ons beschermt tegen overstromingen en andere gevaren;
• waar een goede balans is tussen gebouwde omgeving en open landschap, tussen natuur en cultuur, tussen land en water;
• dat openstaat voor verandering, en waar de kracht van zijn traditie, cultuur en identiteit wordt weerspiegeld in de inrichting van de leefomgeving.

Hierdoor ontstaat het volgende beeld: het bouwen van nieuwe woningen, ruimte voor opwekking van duurzame energie, aanpassing aan een veranderend klimaat, ontwikkeling van een circulaire economie en omschakeling naar kringlooplandbouw. Alles met zorg voor een gezonde bodem, schoon water, behoud van biodiversiteit en een aantrekkelijke leefomgeving.

In de NOVI zijn de maatschappelijke opgaven samengevat in vier prioriteiten:

• ruimte voor klimaatadaptatie en energietransitie;
• duurzaam economisch groeipotentieel;
• sterke en gezonde steden en regio’s;
• toekomstbestendige ontwikkeling van het landelijk gebied.

Gemeenten, waterschappen, provincies en het Rijk zijn samen verantwoordelijk voor de fysieke leefomgeving. Sommige belangen en opgaven overstijgen het lokale, regionale en provinciale niveau en vragen om nationale aandacht. Dit noemen we 'nationale belangen'. Het Rijk heeft voor alle nationale belangen een zogenaamde systeem verantwoordelijkheid. Voor een aantal belangen is het Rijk zelf eindverantwoordelijk. Maar voor een groot aantal nationale belangen zijn dat de mede overheden.

Beoordeling

Wonen is voor onderhavig project relevant. Tot 2030 moeten er ongeveer 1 miljoen woningen gebouwd worden. Dit zal grote impact hebben op de ruimtelijke ordening. Er wordt zoveel mogelijk gebouwd binnen bestaand stedelijk gebied, zodat open ruimtes en groen tussen steden behouden blijft. De nieuwe woningen moeten betaalbaar en goed bereikbaar zijn. Bewoners moeten tevens een prettige, gezonde en veilige leefomgeving ervaren. Dat vergt grote investeringen in openbaar vervoer, veilige fiets- en wandelpaden, meer groen, ontmoetingsruimte en wateropvang in de stad, en goede verbindingen met recreatiegebieden in de nabijheid van de stad. Met deze aanpak van verstedelijking wordt niet alleen het woningaanbod, maar ook de leefomgevingskwaliteit in de stad verbeterd.

Voor dit project zijn de relevante nationale belangen:

• bevorderen van een duurzame ontwikkeling van Nederland als geheel en van alle onderdelen van de fysieke leefomgeving;
• waarborgen en bevorderen van een gezonde en veilige fysieke leefomgeving.

De belangrijkste keuzes zijn:

• duurzame energie inpassen met oog voor omgevingskwaliteit;
• ruimte voor overgang naar een circulaire economie;
• woningbouw in een stedelijk netwerk van gezonde en groene steden;
• landgebruik meer in balans met natuurlijke systemen.

Conclusie

Er is sprake van een zorgvuldige afweging en transparante besluitvorming bij onderhavige ruimtelijke ontwikkeling. Er is sprake van een lokale binnenstedelijke ontwikkeling waarbij een gezonde en veilige fysieke leefomgeving in voldoende mate wordt gewaarborgd en bevorderd. Er zijn geen nationale belangen in het geding. Het plan voldoet daarmee aan het rijksbeleid zoals dit is vastgelegd in de NOVI.

3.2.2 Besluit algemene regels ruimtelijke ordening

Algemeen

Om de nationale belangen door te laten werken in ruimtelijke plannen van lagere overheden is het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (hierna: Barro) in werking getreden en het Bro van toepassing. Het Barro omvat alle ruimtelijke rijksbelangen die juridisch doorwerken van provinciale en gemeentelijke ruimtelijke plannen. Verdere uitwerking heeft voorts plaatsgevonden in de Regeling algemene regels ruimtelijke ordening (Rarro).

Het gaat om het beschermen van de nationale belangen. Het Barro stelt regels omtrent de 14 aangewezen nationale belangen. Deze nationale belangen zijn:

1. Rijksvaarwegen;

2. Project Mainportontwikkeling Rotterdam;

3. Kustfundament;

4. Grote rivieren;

5. Waddenzee en waddengebied;

6. Defensie;

7. Hoofdwegen en landelijke spoorwegen;

8. Elektriciteitsvoorziening;

9. Buisleidingen van nationaal belang voor het vervoer van gevaarlijke stoffen;

10. Natuurnetwerk Nederland (voorheen Ecologische Hoofdstructuur);

11. Primaire waterkeringen buiten het kustfundament;

12. IJsselmeergebied (uitbreidingsruimte);

13. Erfgoederen van uitzonderlijke universele waarde;

14. Ruimtereservering parallelle Kaagbaan.

In het kader van deregulering en decentralisatie is ervoor gekozen om de regels zoveel mogelijk door te laten werken op het niveau van de lokale besluitvorming. Als directe doorwerking niet mogelijk is, is gekozen voor indirecte doorwerking via provinciaal medebewind.

Door de nationale belangen in bestemmingsplannen te borgen, worden deze belangen al in een vroeg stadium vastgelegd, wat bijdraagt aan een versnelling van de besluitvorming bij ruimtelijke ontwikkelingen en vermindering van de bestuurlijke druk. Enkele bepalingen hebben echter betrekking op provinciaal medebewind en ontheffingsmogelijkheden. In het bijzonder gaat het hier om de artikelen ten behoeve van Erfgoederen van uitzonderlijke universele waarde en Natuurnetwerk Nederland (voorheen de EHS).

Militaire luchtvaartterreinen

Bij ruimtelijke ontwikkelingen dient rekening gehouden te worden gehouden met militaire luchtvaartterreinen. De NAVO-vliegbasis Geilenkirchen kent een tweetal geluidzones in respectievelijk dB(A) en Kosteneenheden (Ke) en een obstakelbeheergebied, welke gebieden zijn begrensd op kaartmateriaal dat onderdeel uitmaakt van het Barro en Rarro.

De maximale hoogte voor objecten binnen een obstakelbeheersgebied dient op grond artikel 2.6.4, lid 4 van het Barro in overeenstemming te zijn met artikel 16 van het Besluit militaire luchthavens. Dat Besluit strekt ertoe om met betrekking tot militaire luchthavens uitvoering te geven aan de Wet luchtvaart. Dit besluit is in feite primair een herschikking van al geldende regels die vanuit diverse regelgeving in dit besluit bijeen zijn gebracht. Het obstakelbeheergebied is een samenstelling van een aantal verschillende obstakelvlakken:

• de invliegfunnel;
• het Inner Horizontal Conical Sufrace (IHCS);
• het Instrument Landing System-gebied (ILS).

De funnel, gekoppeld aan de ligging van de start- en landingsbanen ter waarborging van veilige vliegprocedures voor startende en landende vliegtuigen, is opgebouwd uit een obstakelvrije rechthoek (strook) rond de start- en landingsbaan met aansluitend twee zijvlakken.

Afbeelding 3.1: Ligging obstakelbeheergebied vliegbases Geilenkirchen ten opzichte van de planlocatie

De planlocatie is niet gelegen binnen het obstakelbeheersgebied (kaart 4 Rarro) en de Ke-geluidzone rondom de basis.

Radarstations

Het plangebied is niet gesitueerd in een zogenaamd radarverstoringsgebied (kaart 6).

Buisleidingen van nationaal belang voor het vervoer van gevaarlijke stoffen

In het plangebied en directe omgeving zijn géén transportleidingen gesitueerd. Zie voor de beoordeling paragraaf 4.8.

Natuurnetwerk Nederland (NNN)

Het plangebied is niet gesitueerd in of in de directe nabijheid gelegen van het NNN. Zie voor de beoordeling paragraaf 4.3.

Conclusie

Er zijn geen nationale belangen uit het Barro aanwezig die een planologisch-juridische doorwerking hebben op de planlocatie. Dit houdt in dat er voor ontwikkeling binnen het plangebied geen beperkingen vanuit de Barro gelden.

3.2.3 Ladder voor duurzame verstedelijking

Voor het juridisch borgen van de nationale belangen heeft het Rijk, naast het Barro, tevens het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) waarmee dit mogelijk is. Het Bro stelt vanuit de rijksverantwoordelijkheid voor een goed systeem van ruimtelijke ordening juridische kaders aan de processen van ruimtelijke belangenafweging en besluitvorming bij de verschillende overheden.

In het Bro is de de 'Ladder voor duurzame verstedelijking' geïntroduceerd. Deze Ladder is ingericht voor een zorgvuldige afweging en transparante besluitvorming bij nieuwe stedelijke ontwikkelingen, zodat de ruimte in stedelijke gebieden optimaal wordt benut.

De Ladder is per 1 oktober 2012 verankerd in het Besluit ruimtelijke ordening (artikel 3.1.6, tweede lid Bro). Kern van de Ladder is dat de stedelijke ontwikkeling op een locatie pas doorgang kan vinden als op regionaal niveau is aangetoond dat er daadwerkelijk een actuele behoefte aan is en dat de beschikbare ruimte in het stedelijk gebied optimaal wordt benut. Van belang daarbij is of elders in de regio een soortgelijke ontwikkeling is gepland die al in de behoefte kan voorzien. In juli 2017 is het Bro gewijzigd, waarbij de afzonderlijke treden zijn losgelaten. De eerste en de tweede trede zijn samengevoegd en de derde trede is vervallen. De uitgebreide motivering is beperkt tot 'nieuwe stedelijke ontwikkelingen' buiten het bestaand stedelijk gebied. Ook is het begrip 'actuele regionale behoefte' vervangen door het begrip 'behoefte' en wordt een nieuw onderdeel toegevoegd waarmee het mogelijk wordt een dubbele Laddertoets bij flexibele planvorming te voorkomen. De Ladder-onderbouwing zorgt ervoor dat de wens om een nieuwe stedelijke ontwikkeling mogelijk te maken, nadrukkelijk wordt gemotiveerd en afgewogen met oog voor de ontwikkelingsbehoefte van een gebied, maar ook met oog voor de toekomstige ruimtebehoefte, én voor de ontwikkeling van de omgeving waarin het gebied ligt. Hierna volgt een toetsing van onderhavig plan voornemen aan de nieuwe Ladder.

Artikel 3.1.6, tweede lid Bro luidt nu als volgt:

“De toelichting bij een bestemmingsplan dat een nieuwe stedelijke ontwikkeling mogelijk maakt, bevat een beschrijving van de behoefte aan die ontwikkeling, en, indien het bestemmingsplan die ontwikkeling mogelijk maakt buiten het bestaand stedelijk gebied, een motivering waarom niet binnen het bestaand stedelijk gebied in die behoefte kan worden voorzien.”

Artikel 3.1.6, lid 2 van het Bro stelt derhalve dat de toelichting bij een plan(ontwikkeling) dat een nieuwe stedelijke ontwikkeling mogelijk maakt, dient te voldoen aan twee stappen:

• de toelichting bij een plan(ontwikkeling) dat een nieuwe stedelijke ontwikkeling mogelijk maakt, bevat een beschrijving van de behoefte aan die ontwikkeling,
• indien het plan die ontwikkeling mogelijk maakt buiten het bestaand stedelijk gebied, een motivering waarom niet binnen het bestaand stedelijk gebied in die behoefte kan worden voorzien.

In de definitie voor stedelijke ontwikkeling (artikel 1.1.1 lid 1 sub i van het Bro) is geen ondergrens opgenomen.

Stedelijke ontwikkeling

De Laddertoets moet worden uitgevoerd wanneer er sprake is van een nieuwe stedelijke ontwikkeling. In artikel 1.1.1, lid 1 onder i van het Bro is een nadere omschrijving van het begrip stedelijke ontwikkeling vastgelegd. Als stedelijke ontwikkeling wordt genoemd: "ruimtelijke ontwikkeling van een bedrijventerrein of zeehaventerrein, of van kantoren, detailhandel, woningbouwlocaties of andere stedelijke voorzieningen."

In de definitie voor stedelijke ontwikkeling (artikel 1.1.1, lid 1 sub i van het Bro) is geen ondergrens opgenomen. Hieruit zou men kunnen concluderen dat iedere stedelijke ontwikkeling, hoe kleinschalig dan ook, valt binnen het toepassingsbereik van de Ladder. Echter, blijkt uit vaste jurisprudentie van de Afdeling dat er wel sprake kan zijn van een voorziene ontwikkeling die te kleinschalig is om als nieuwe stedelijke ontwikkeling te kunnen worden aangemerkt. Of er sprake is van een stedelijke ontwikkeling wordt bepaald door de aard en omvang van de ontwikkeling in relatie tot de omgeving.

Voor woningbouwlocaties geldt volgens de overzichtsuitspraak (vaste jurisprudentie) dat 'in beginsel' sprake is van een nieuwe stedelijke ontwikkeling als er meer dan 11 woningen (welke op één dezelfde locatie) gerealiseerd worden. Dit is het maximale aantal woningen, wat door de Afdeling als te kleinschalig wordt geacht om als een stedelijke ontwikkeling te kunnen worden gekwalificeerd. Voor wonen is daarmee de lijn dat er vanaf 12 woningen (op dezelfde locatie) pas sprake is van een stedelijke ontwikkeling.

Beoordeling

De Laddertoets geldt alleen voor ‘nieuwe’ stedelijke ontwikkelingen. Er vindt nieuw beslag op de ruimte plaats. Daarvan is in het beginsel sprake als het nieuwe ruimtelijke besluit meer bebouwing mogelijk maakt dan er op grond van het voorheen geldende planologische regime aanwezig was of kon worden gerealiseerd.

Binnen het plangebied is er sprake van een toevoeging van meer dan 11 woningen, te weten 32 grondgebonden woningen. Daardoor is er sprake van een nieuwe stedelijke ontwikkeling die ‘beladderd’ moet worden.

Conclusie

De planontwikkeling maakt één nieuwe stedelijke ontwikkeling mogelijk. Toetsing aan de ladder voor duurzame verstedelijking is derhalve aan de orde. In paragraaf 3.5.2 onderdeel ‘Wonen en volkshuisvesting’ wordt hierop nader ingegaan.

3.2.4 Natura 2000

De Europese Unie heeft het initiatief genomen voor 'Natura 2000', een samenhangend netwerk van beschermde natuurgebieden op het grondgebied van de lidstaten van de EU. Dit netwerk vormt de hoeksteen van het EU-beleid voor behoud en herstel van biodiversiteit. Alle gebieden die zijn beschermd op grond van de Vogel- en/of Habitatrichtlijn zijn ook aangegeven als Natura 2000-gebied. Het is niet toegestaan om zonder vooraf toegekende vergunning nieuwe activiteiten in deze gebieden uit te voeren.

Op enige afstand van de voorgestane woningbouwontwikkeling bevinden zich de Natura 2000 gebieden Brunsummerheide en Geleenbeekdal. Het is binnen de kaders van de Europese habitat- en vogelrichtlijn vereist om nieuwe ontwikkelingen en activiteiten die van nadelige invloed zouden kunnen zijn, te beoordelen en te rapporteren. In paragraaf 4.3 ‘Natuur en ecologie’ wordt nader op dit aspect ingegaan.

3.2.5 Waterbeleid

Kaderrichtlijn water (KRW)

Een belangrijk onderwerp in het rijksbeleid is duurzaam waterbeheer. De Europese Kaderrichtlijn Water, die sinds 2000 van kracht is, speelt hierbij een belangrijke rol. De richtlijn moet er immers voor zorgen dat de kwaliteit van het oppervlakte- en grondwater in Europa op orde is. De doelstelling van de KRW is dat uiterlijk in 2027 in heel Europa de kwaliteit van alle wateren zowel chemisch (schoon) als ecologisch (gezond) op orde moet zijn.

Dit betekent dat de rijksoverheid streeft naar een watersysteem dat zoveel mogelijk de natuurlijke situatie (zonder ingrepen van de mens) benadert. Het streven is onder andere gericht op het behouden en vergroten van de ruimte voor water, waar mogelijk vasthouden van water en verbetering van de waterkwaliteit. De waterbeheerders spelen hierbij een belangrijke rol. In de ruimtelijke plannen, waaronder het bestemmingsplan, wordt een waterparagraaf opgenomen.

Nationaal Waterprogramma 2022-2027

Het Nationaal Water Programma 2022–2027 (NWP) is op 18 maart 2022 vastgesteld. In het NWP 2022-2027 beschrijft de Rijksoverheid de hoofdlijnen van het nationale waterbeleid en de uitvoering ervan in de rijkswateren en -vaarwegen.

Voor het waterdomein liggen er verschillende opgaven:

• Nederland moet zich aanpassen aan de gevolgen van klimaatverandering;
• Nederland blijft werken aan een goede bescherming tegen overstromingen en klimaatrobuuste zoetwatervoorziening tegen toenemende droogte.
• de zorg voor goede waterkwaliteit en duurzame drinkwatervoorziening verdient aandacht.

Het programma bevat een overzicht van de ontwikkelingen binnen het waterdomein en legt nieuw ontwikkeld beleid vast. Daarbij wordt uitgegaan van schoon, veilig en voldoende water dat klimaatadaptief en toekomstbestendig is. Ook is er aandacht voor de raakvlakken van water met andere sectoren.

Het rijk vindt het daarbij van belang dat bij alle wateropgaven en -maatregelen maximaal wordt meegekoppeld met andere opgaven en maatregelen en dat problemen zo min mogelijk worden afgewenteld.

Beoordeling

In deze toelichting wordt op het aspect waterhuishouding nader ingegaan in paragraaf 4.10.

3.2.6 Archeologie

Het Verdrag van Valletta (Malta) verplicht de Europese overheden tot het beschermen van archeologisch erfgoed. Hierbij wordt als uitgangspunt gehanteerd dat archeologische waarden in situ bewaard moeten blijven. Dat wil zeggen, dat ernaar gestreefd moet worden om de waarden op de locatie te behouden. Als dit niet mogelijk blijkt, bijvoorbeeld bij bouwplannen, dan moeten de waarden worden opgegraven en ex situ worden bewaard. Het Verdrag van Valletta is door vertaald in de Monumentenwet 1988, zoals deze gewijzigd is in september 2007. Sinds deze wijziging van september 2007 is de gemeente bevoegd gezag op het gebied van cultuurhistorie en archeologie. Per 1 juli 2016 is de Erfgoedwet van kracht. De uitgangspunten uit het Verdrag van Valletta (Malta) blijven in de Erfgoedwet de basis van de omgang met archeologie. Gemeenten houden een belangrijke rol in het archeologische stelsel. In bestemmingsplannen houden ze rekening met (te verwachten) archeologische waarden. Dit wordt samen met de andere onderdelen rond de omgang met archeologie in de fysieke leefomgeving overgeheveld naar de toekomstige Omgevingswet.

Beoordeling

Voor het aspect archeologie wordt verwezen naar hetgeen hieromtrent is opgenomen in paragraaf 4.1.

3.2.7 Wet milieubeheer

Op de grond van hoofdstuk 7 van de Wet milieubeheer (Wm), in samenhang met het Besluit milieueffectrapportage (Besluit m.e.r.), moet bij de plannen en besluiten die belangrijke nadelige gevolgen kunnen hebben worden beoordeeld of er sprake is van milieueffecten.

In onderdeel C en D van de bijlage bij het Besluit m.e.r. is aangegeven welke activiteiten in een plan of besluit planmer-plichtig, projectmer-plichtig of m.e.r.-beoordelingsplichtig zijn. Voor plannen en besluiten zijn in het Besluit m.e.r. drempelwaarden opgenomen. Daarnaast dient het bevoegd gezag bij de plannen die niet aan de bijbehorende drempelwaarden voldoen, na te gaan of sprake kan zijn van belangrijke nadelige gevolgen voor het milieu, gelet op de omstandigheden als bedoeld in bijlage III van de EEG-richtlijn milieueffectbeoordeling. Deze omstandigheden betreffen de kenmerken en plaats van de projecten en de kenmerken van potentiële effecten.

Beoordeling

In deze toelichting wordt op het aspect m.e.r.-beoordeling nader ingegaan in paragraaf 4.13.

3.2.8 Overig wettelijk kader

Bij het opstellen van ruimtelijke plannen is diverse (milieu)wetgeving van toepassing, waaronder de Wet luchtkwaliteitseisen, de Wet op de archeologische monumentenzorg (Wamz), de Natuurbeschermingswet, Besluit externe veiligheid, Wet geluidhinder, etc. Op deze aspecten zal in hoofdstuk 4 nader worden ingegaan.

3.2.9 Conclusie rijksbeleid

De beoogde planontwikkeling past binnen het rijksbeleid. Het plan sluit aan bij de doelstellingen van het Rijk en heeft als doel het creëren van een leefbare en veilige omgeving waarin de aanwezige natuurlijke en cultuurhistorische waarden worden ingezet als dragers.

Vanuit het Barro en het Bro zijn er voor dit plan géén beperkingen (zie ook paragraaf 3.5.2 ten aanzien van de 'Duurzaamheidsladder'). Verder voldoet het plan aan het rijkswaterbeleid (zie verder paragraaf 4.10 waterhuishouding).

3.3.1 Provinciale omgevingsvisie Limburg (POVI)

Op 1 oktober 2021 hebben Provinciale Staten van Limburg de Omgevingsvisie Limburg (hierna: POVI) vastgesteld, met inachtneming van de aanvaarde amendementen. De POVI vervangt het in 2014 vastgestelde Provinciaal Omgevingsplan Limburg (POL2014) en is via een interactief proces met overheden, semi-overheden, belangenorganisaties en burgers opgesteld. De POVI is in werking getreden op 25 oktober 2021.

De POVI is een strategische en lange termijnvisie (2030-2050) op de fysieke leefomgeving. De POVI kijkt echter breder dan enkel naar de fysieke leefomgeving. Dat wil zeggen dat de visie ook ingaat op onderwerpen als gezondheid en veiligheid, economie en sociale aspecten. Dit in onderlinge samenhang en met oog voor de internationale context waarin Limburg zich bevindt. De opzet en scope van de Omgevingsvisie (fysieke leefomgeving in brede zin) sluiten aan bij de nieuwe Omgevingswet (inwerkingtreding per 01-01-2024).

Er is één Provinciale Omgevingsvisie voor het grondgebied van Limburg. Deze omgevingsvisie is opgebouwd uit met elkaar samenhangende en afgestemde (beleids-)modules, zowel gebiedsgericht als thematisch. In de Omgevingswet zijn geen regels gesteld over een verplichting tot actualiseren of een (vaste) termijn waarbinnen een actualisatie van de Omgevingsvisie moet plaatsvinden. Dit biedt de flexibiliteit om, (als dat nodig is) via partiële herzieningen één of meerdere modules van de Omgevingsvisie aan te passen, waarbij de integraliteit van de Omgevingsvisie in de gaten gehouden moet worden. Impulsen hiertoe kunnen voortkomen uit nieuwe college- of coalitieprogramma’s, maatschappelijke ontwikkelingen, monitoring en evaluatie, en wetgeving. De geconsolideerde Omgevingsvisie bevat voor alle modules altijd de actuele versies.

Bij de operationalisering van beleidsdoelen uit een omgevingsvisie spelen programma’s een belangrijke rol. Een programma kan een sectoraal of gebiedsgericht karakter hebben en kan verschillende elementen bevatten. Het kan ook kaders stellen voor de uitoefening van bevoegdheden door het bestuursorgaan dat het programma vaststelt.

Een programma bevat voor één of meer onderdelen van de fysieke leefomgeving:

• een uitwerking van het te voeren beleid voor de ontwikkeling, het gebruik, het beheer, de bescherming of het behoud daarvan;
• maatregelen om aan één of meer omgevingswaarden te voldoen of één of meer andere doelstellingen voor de fysieke leefomgeving te bereiken.

Overheden kunnen kiezen hoe en waarvoor ze programma’s inzetten. Een omgevingsvisie kan globaal worden gehouden. Het beleid wordt dan verder uitgewerkt in programma’s. Met een specifieke omgevingsvisie kan juist minder met programma’s worden gewerkt. Limburg kiest voor een Omgevingsvisie op hoofdlijnen, waardoor er ruimte is om in samenhang met de vierjaarlijkse bestuurscyclus accenten en prioriteiten te bepalen. Dit kan waar nodig in combinatie met het op onderdelen (modulair) actualiseren van de Omgevingsvisie. Het ligt voor de hand dat wanneer een projectbesluit wordt voorbereid of wanneer de Omgevingsverordening wordt aangepast, dit in de omgevingsvisie of in een programma wordt aangekondigd.

Voor enkele onderwerpen zijn programma’s wettelijk voorgeschreven ter implementatie van EU-richtlijnen. Voor de Provincie zijn vier programma’s verplicht:

• Actieplan geluid;
• Regionaal Waterprogramma;
• Beheerplannen voor Natura 2000-gebieden;
• Programma’s bij dreigende overschrijding van omgevingswaarde (zwaveldioxiden of stikstof).

Afbeelding 3.2: uitsnede uit Omgevingsvisie Limburg

Het Omgevingsbeleid voor Zuid-Limburg richt zich op het koesteren en verder uitbouwen van de sterke punten uit de profielschets en tegelijkertijd op een strategie om de zwakke punten aan te pakken.

De regio biedt een bijzonder aantrekkelijke omgeving om te wonen, te werken en te recreëren, voor zowel inwoners als toeristen. De regio trekt nieuwe inwoners aan, want het op peil houden van het inwoneraantal draagt bij aan het behoud en het verbeteren van een brede welvaart.

Wonen en leefomgeving

Voor wonen staan voor een belangrijk deel de gemeenten aan de lat. De werkwijze voor wonen is vanaf 2015 gegroeid en per regio vastgelegd in bestuursafspraken tussen de gemeenten en de Provincie. De essentie van deze werkwijze is dat de gemeenten in regionaal verband per thema de kaders uit de provinciale omgevingsvisie (ambitie, opgave, principes) concretiseren tot gezamenlijke (inter)gemeentelijke programma’s (voorheen structuurvisies of visies), waarvan de essenties onderdeel worden van de gemeentelijke omgevingsvisies. De Provincie is nauw betrokken bij deze uitwerkingen. De vaststelling vindt evenwel plaats door gemeenteraden/ besturen. De bestuursafspraken gaan over de totstandkoming, uitwerking, uitvoering, borging, naleving en monitoring van deze regionale uitwerkingen. De regionale aanpakken maken maatwerk per regio (Zuid-Limburg) mogelijk.

Er is sprake van zowel kwalitatieve als kwantitatieve opgaven op de woningmarkt en van een trage doorstroming. Deze opgaven verschillen per regio. Ook de betaalbaarheid van woningen staat onder druk.

Op het gebied van wonen en leefomgeving liggen regionaal bepaalde uitdagingen én kansen. De woningbehoeften van de Limburgers veranderen. Daarom wordt gekozen voor een goed doordacht, flexibel beleid op hoofdlijnen. Hiermee wordt ingespeeld op de huidige opgaven én de te verwachten uitdagingen in de toekomst. De woonbehoeften van de inwoners van Limburg zijn hierbij leidend.

Volgens de huidige prognoses worden vanaf ongeveer 2030 overschotten in de woningvoorraad verwacht. Lokaal zijn die er nu al of ontstaat dit overschot juist later. Getalsmatig zijn er voldoende woningen en liggen er meer dan genoeg plannen klaar. Kwalitatief gezien zijn dit echter niet overal de juiste woningen en de juiste plannen.

Door het in balans brengen van vraag en aanbod kan een tekort aan woningen voor bepaalde doelgroepen worden voorkomen. Daarnaast heeft dit een positief effect op ongewenste leegstand met de bijbehorende ondermijnings- en leefbaarheidsproblemen.

De woonkwaliteit voor mensen is niet alleen afhankelijk van de woning zelf. Ook sociaal-economische omstandigheden, gezondheid, leefbaarheid, het voorzieningen- niveau, de bereikbaarheid en een veilige omgeving zijn van belang. Gemengde wijken met ruimte voor verschillende leefstijlen dragen bij aan een sterker sociaal weefsel en kunnen bijdragen aan het voorkomen van sociale problemen.

Schone lucht, de nabijheid van groen - ook om hittestress tegen te gaan-, voorzieningen om wateroverlast tegen te gaan bij extreme buien en de kwaliteit van de openbare ruimte dragen bij aan de omgevingskwaliteit.

Ambitie

Samen met haar partners wil de provincie een voortreffelijke woon- en leefomgeving realiseren; een leefomgeving waar mensen zich prettig voelen. Het is belangrijk dat mensen kunnen wonen in een zelfgekozen woning en woonomgeving (die past bij hun mogelijkheden en levensfase) waar ze zich thuis voelen. Dit door toe te werken naar een toekomstbestendige Limburgse woningmarkt met voldoende woningen van de juiste kwaliteit op de juiste plek, die waar mogelijk op het juiste moment beschikbaar én betaalbaar zijn. Door in samenhang naar woonopgaven te kijken, legt de provincie op wijk- en buurtniveau de juiste verbindingen tussen sociale en fysieke woonopgaven (wonen, zorg, welzijn en leefbaarheid) en een duurzame, veilige en gezonde leefomgeving met gevarieerde woonmilieus. Daarmee wordt verdere segregatie voorkomen en vindt ruimtelijk sturing plaats door te prioriteren op inbreiding (herstructurering/ herbestemming), conform de principes van de Ladder voor duurzame verstedelijking.

Waarvoor wordt gekozen?

• De POVI is het richtinggevende kader op hoofdlijnen. Daarnaast worden nadere uitwerkingen gemaakt op basis van regionale en lokale woonbehoeften, zoals de Limburgse Agenda Wonen 2020-2023. Deze meer gerichte uitwerkingen zijn noodzakelijk in provinciale, regionale en/of gemeentelijke programma's, agenda's en instrumenten. Enerzijds omdat de woningbehoefte verandert en anderzijds omdat er lokale en regionale verschillen zijn in de opgaven ten aanzien van woon- en leefomgeving. Zo ontstaat er flexibiliteit om opgaven gericht op te pakken en bij te sturen.
• Vanwege het brede maatschappelijke belang van de Limburgse opgave is gekozen voor een agenderende, stimulerende, meesturende en verbindende rol. Indien nodig worden provinciale instrumenten ingezet.
• Monitoring vormt de basis voor regionale samenwerking. Provinciale monitoring is belangrijk om de Limburgse en regionale woonopgave voortdurend in beeld te hebben. Op basis daarvan kunnen gemotiveerd provinciale en regionale uitwerkingen voor het beleidsveld wonen worden gemaakt. Daarnaast kunnen de regio’s op basis van de monitoringsgegevens hun programmering maken en afstemmen.
• De woningbouwontwikkelingen worden benaderd vanuit een brede maatschappelijke context. Dit vraagt een integrale aanpak van locaties en gebieden in de vorm van herstructurering en transformatie/herbestemming in wijken. Daarnaast wordt de woningopgave altijd bezien in samenhang met veiligheid en leefbaarheid. Met het stimuleren van natuur inclusief en circulair bouwen, de verduurzamingsopgave en het levensloopbestendig maken van nieuwe woningen, vraagt de provincie om gebruik te maken van meekoppelkansen voor een klimaatbestendige en -adaptieve woonomgeving.
• Via het principe van de Ladder voor duurzame verstedelijking wordt de ruimte in bestaand bebouwd gebied optimaal benut, zowel kwantitatief als kwalitatief. Wonen is in beginsel alleen maar toegestaan in bestaand bebouwd gebied. Hierop kunnen – tijdelijke – uitzonderingen worden gemaakt in de vorm van flexibele woonvormen.

Conclusie

De ontwikkeling van onderhavig woongebied past binnen de beleidskaders van de provincie (POVI). Er is sprake van een herstructurering van een bestaand gebied, waarbij milieubelastende bedrijvigheid wordt vervangen door duurzame woningbouw met aandacht voor klimaatadaptie en natuurinclusief bouwen.

3.3.2 Omgevingsverordening Limburg

Algemeen

Met de komst van de Omgevingswet is een nieuwe omgevingsverordening nodig die past binnen de kaders en het instrumentarium van de Omgevingswet. Hoewel het ontwerp van de Omgevingsverordening Limburg (2021) hoofdzakelijk een beleidsneutrale omzetting van de Omgevingsverordening Limburg 2014 is, staan er enkele nieuwe of inhoudelijk aanmerkelijk gewijzigde onderwerpen in. Het gaat hier om instructieregels aan gemeenten op het gebied van wonen, zonne-energie, na-ijlende effecten van de steenkoolwinning en huisvestingsnormen voor internationale werknemers. Deze nieuwe en gewijzigde onderdelen vinden hun oorsprong in de POVI.

Op 17 december 2021 hebben Provinciale Staten van Limburg de Omgevingsverordening Limburg (2021) vastgesteld. Doordat de inwerkingtreding van de Omgevingswet echter is uitgesteld tot 1 januari 2024 wordt daarmee automatisch de inwerkingtreding van de Omgevingsverordening Limburg ook uitgesteld tot die datum. Tot die tijd blijft de Omgevingsverordening Limburg 2014 gelden.

In de Omgevingsverordening Limburg staan regels op het gebied van milieu, wegen, water, grond, landbouw, natuur, wonen en ruimte. Alle regels die betrekking hebben op het omgevingsbeleid zijn ondergebracht in één verordening. De Omgevingsverordening bevat grofweg twee typen regels:

• regels voor activiteiten die rechtstreeks voor eenieder gelden of voor specifieke doelgroepen;

• instructieregels gericht tot gemeenten of het waterschap.

Instructie regels gemeenten

In de Omgevingsverordening Limburg (geconsolideerde versie Omgevingsverordening Limburg 2014 van 2022-12-16) staan instructieregels die gemeenten in acht moeten nemen als zij een omgevingsplan vaststellen of wijzigen.

Woningmarkt (artikel 2.4.2)

Sinds de provinciale omgevingsverordening van 2014 is er veel veranderd ten aanzien van de woningmarkt en daarom ook ten aanzien van het woningmarktbeleid. Samenwerking in de regio blijft belangrijk en om aan de actuele vraag te voldoen is het belangrijk om waar mogelijk belemmeringen weg te nemen. Of met deze bestaande planvoorraad voldaan kan worden aan de kwalitatieve vraag is niet altijd duidelijk. Daarbij zijn veel gemeenten na de vaststelling van het bestemmingsplan sterk afhankelijk van de bereidheid van de ontwikkelaar/initiatiefnemer om tot realisatie van de woningen te komen. Om van de woningen op papier echte woningen te maken, om te stimuleren dat plannen worden gerealiseerd, in heel Limburg, in steden en op het platteland, is er een realisatie termijn voor woningbouwplannen in de omgevingsverordening opgenomen.

Er is een onderscheid gemaakt in plannen die onherroepelijk en nog niet gerealiseerd zijn (op de plank liggen) en plannen die vanaf 2022 in procedure gaan (nieuwe woningbouwplannen). Voor alle nieuwe woningbouwplannen die vanaf 2022 door de gemeente worden vastgesteld, geldt dat ze binnen vijf jaar dienen te worden gerealiseerd. Heeft de realisatie niet plaatsgevonden, dan worden ze door de gemeente heroverwogen.

Dankzij de Limburg brede realisatie termijn wordt een toename van de realisaties verwacht. De belangrijkste gemeentelijke belemmeringen, afhankelijkheid van derden en de eeuwige houdbaarheid van papieren plannen, worden met de instructieregels in de omgevingsverordening weggenomen. Gesteund door de andere instrumenten die de provincie en het Rijk inzetten, wordt de slagingskans om te zorgen voor de realisatie van ‘de juiste woning, op de juiste plek, op het juiste moment’ vergroot.

Er wordt gestuurd op de planvoorraad die past bij de actuele kwalitatieve en kwantitatieve behoefte, welke tevens ook binnen afzienbare tijd wordt gerealiseerd en anders plaats maakt voor andere woningbouwplannen of functies.

Afbeelding 3.3: uitsnede van kaart 10 'Wonen, werken en recreëren' (bron: Ontwerp Omgevingsverordening Limburg)

Bij de vaststelling van het plan zal overeenkomstig artikel 2.4.2, onder e van de verordening door de gemenete Brunssum op een voor de gemeente passende wijze in de planregels de voorzienbaarheid vastgelegd worden, samen met de termijn waarbinnen de functie wonen zal worden herzien met als gevolg, voortzetting of toedeling van een andere passende functie. De gewenste realisatietermijn betreft daarbij 5 jaar. Indien de functie wonen niet is gerealiseerd binnen deze 5 jaar, dan zal de functie heroverwogen worden en indien niet (meer) passend bij de actuele behoefte, vindt de toedeling van een andere functie plaats.

Na-ijlende effecten steenkoolwinning en klimaatadaptie (artikel 2.16.1)

De voormalige steenkoolwinning in Zuid-Limburg leidt tot na-ijlende effecten, met name in de vorm van bodembeweging. Deze brengen mogelijk belemmeringen met zich mee in het gebruik van de fysieke leefomgeving, bijvoorbeeld in geval van verzakkingen. Het is van belang goed met deze risico’s om te gaan. In de Provinciale Omgevingsvisie Limburg is daarom de ambitie opgenomen dat de Provincie Limburg ernaar streeft negatieve effecten als gevolg van voormalige steenkoolwinning samen met haar partners te voorkomen, en daar waar deze optreden adequaat te handelen. Om hier mede invulling aan te geven is een instructieregel opgenomen voor de gemeenten in de voormalige mijnbouwregio die bepaalt dat de motivering van een ruimtelijk plan dat het bouwen van een nieuw bouwwerk in deze gemeenten mogelijk maakt, beschrijft op welke wijze rekening is gehouden met de na-ijlende effecten van de voormalige steenkoolwinning.

Er zal voor vaststelling van het bestemmingsplan nader onderzoek plaatsvinden naar de na-ijlende effecten ter plaatse van het plangebied. De resultaten van het onderzoek zullen worden verwerkt in voorliggend bestemmingsplan.

Klimaatadaptie (artikel 2.19.1)

Klimaatverandering vergroot de kans op onder andere overstromingen, wateroverlast en langdurige perioden van droogte. Klimaatadaptatie vormt daarom een van de drie hoofdopgaven in de Omgevingsvisie Limburg en in het provinciaal Waterprogramma 2022-2027 wordt benadrukt dat er bij de ruimtelijke inrichting rekening gehouden dient te worden met het veranderende weer en bijbehorende momenten van droogte en wateroverlast. De juiste keuzes in de ruimtelijke inrichting dragen bij aan de beschikbaarheid van voldoende zoetwater voor de diverse waterafhankelijke functies in periodes van droogte, het beperken of voorkomen van wateroverlast bij hevige neerslag en overstroming bij hoge afvoerpieken. Klimaatadaptatie stelt daarom randvoorwaarden aan locatiekeuze, ruimtelijke inrichting, ontwerp, bouwwijze en grondgebruik. Nieuwe ontwikkelingen of functies worden zo mogelijk daar gesitueerd waar ze passen bij het natuurlijke water- en bodemsysteem.

Bij de planontwikkeling is rekening gehouden met de bestaande loctie gegevens ten aanzien van bodemgesteldheid, infiltratiemogelijkheden alsmede liggeing in het bestaand stedelijk gebied. Bij de inrichting van het gebied is rekening gehouden met voldoende infiltratie en bergingsmogelijkheden conform de gemeentelijke inrichtingsvereisten en het Keur van waterschap Limburg om wateroverlast te voorkomen.

Tevens wordt in het openbaar gebied rekening gehouden met de aanleg van boombeplanting en groen parkeerplaatsen. Bomen zorgen voor schaduw, absorberen koolstofdioxide, geven zuurstof en frisse lucht af en zorgen voor een verkoelend effect. Bladverliezende bomen zijn daarbij ideaal voor stedelijke gebieden omdat ze het gebied in de zomer afkoelen en tijdens de winter geen warmte blokkeren.tevens wordt op gebouw nieveau gekeken naar lichte kleuren, groen daken en vloerverwarming voor verwarmen en koelen, voldoende ventilatie en hergebruik regenwater voor koeling.

Instructieregels voor waterschap

Vanuit de provincie gelden voor regionale oppervlaktewateren omgevingswaarden, ofwel “normen” voor wateroverlast. Het waterschap is de beheerder van de regionale wateren. Vanuit die positie dient(alleen) het waterschap concrete maatregelen te nemen om de afvoer- en bergingscapaciteit van een regionaal oppervlaktewater te vergroten. Daarom moet het waterschap voldoen aan de provinciale normen voor wateroverlast.

Op grond van artikel 2.10, eerste lid van de Omgevingswet moet een omgevingswaarde worden geduid als een resultaatverplichting, inspanningsverplichting of een andere, te omschrijven verplichting. De omgevingswaarde voor regionale oppervlaktewateren is geduid als resultaatverplichting.

Tevens is bepaald dat op grond van artikel 2.10, tweede lid van de Omgevingswet dat aan de resultaatsverplichting om te voldoen aan de normering uiterlijk in 2035 moet zijn voldaan. Hierbij is rekening gehouden met de complexiteit van de opgave en de omvang van de kosten.

De omgevingswaarden geven de maximaal toelaatbare kans op overstroming per jaar van aangewezen gebieden aan. Ze zijn gericht op extreme situaties: neerslag- en afvoersituaties die niet vaak voorkomen. Deze omgevingswaarden geven afhankelijk van de functie van het gebied en van het oppervlaktewater aan, aan welke normen de bescherming tegen wateroverlast moet voldoen. Bij de uitvoering van maatregelen om aan deze normen te voldoen wordt rekening gehouden met de gevolgen van het extremer wordende weer, met meer hoosbuien en daardoor een grotere kans op wateroverlast. Bij de normstelling wordt het uitgangspunt gehanteerd dat maatregelen haalbaar en betaalbaar, landschappelijk inpasbaar en ecologisch duurzaam zijn. De normering regionale wateroverlast bepaalt de opgave inzake wateroverlast door het waterschap.

De planlocatie is gesitueerd in Overstromingsgebied E (zie afbeelding 3.4) met een gemiddelde overstromingskans van 1:100 voor bebouwing in bebouwde kernen behalve langs beken en in de droogdalen in beschermingsgebied Nationaal landschap Zuid-Limburg. Daarbij geldt dat:

• de norm voor bebouwing alleen geldt voor woonbebouwing, bedrijven en niet voor overige terreinen in stedelijk gebied;
• de norm voor bebouwing alleen geldt voor water dat over de drempel van bebouwing naar binnen stroomt.

Afbeelding 3.4: uitsnede van kaart 3 'Omgevingswaarden - wateroverlast' (bron: Ontwerp Omgevingsverordening Limburg)

Het waterschap is verantwoordelijk voor het realiseren van de bescherming volgens de normen. Daarbij dient het waterschap de maatregelen zodanig te ontwerpen, dat deze ook in het verwachte klimaat van 2050 nog voldoen aan de geldende normen uit de Omgevingsverordening. Daarbij dient steeds uitgegaan te worden van de meest actuele neerslagstatistieken.

Conclusie

De voorgenomen ontwikkeling op de planlocatie is uitvoerbaar met inachtneming van de (toekomstige) verordende regels van de Omgevingsverordening Limburg. Zie hiervoor onder meer de verantwoording in hoofdstuk 4 ("Omgevingsaspecten").

3.3.3 Geconsolideerde Omgevingsverordening Limburg 2014

Algemeen

In de Omgevingsverordening Limburg 2014 staan de regels die nodig zijn om het omgevingsbeleid van het POL 2014 juridische binding te geven. De Omgevingsverordening is een samenvoeging van de Provinciale milieuverordening, de Wegenverordening, de Waterverordening en de Ontgrondingenverordening. Nu is de Omgevingsverordening uitgebreid met een nieuw hoofdstuk Ruimte. Dat hoofdstuk Ruimte bevat een aantal instrumenten die gericht zijn op de doorwerking van het ruimtelijk beleid van het POL 2014. Behalve de toevoeging van het hoofdstuk Ruimte zijn in de Omgevingsverordening Limburg 2014 ook de Verordening Veehouderijen en Natura 2000 en de Verordening Wonen Zuid-Limburg vrijwel ongewijzigd opgenomen. Hierdoor zijn alle doorwerkingsinstrumenten van het omgevingsbeleid nu ondergebracht in één document. Voor onderhavig project voornemen is artikel 2.2 (Duurzame verstedelijking) van toepassing. De laatste versie (geconsolideerde versie) van de Omgevingsverordening Limburg is vastgesteld op 16 december 2022.

Op basis van het POL 2014 zijn door middel van een bestuursovereenkomst regionale afspraken gemaakt voor Zuid-Limburg. De volgende afspraken zijn onder meer opgenomen:

Algemene afspraken:

• 1. De gemeenten en Provincie nemen de in POL2014 opgenomen algemene Limburgse principes, de tien kernwaarden Nationaal Landschap Zuid-Limburg en de specifieke principes per thema steeds als uitgangspunt bij de ontwikkeling en uitvoering van regionaal en gemeentelijk beleid.
• 2. Regionale afstemming is de norm. Initiatieven voor ruimtelijke ontwikkelingen met een bovenlokale impact op de thema's waar deze afspraken betrekking op hebben, worden regionaal afgestemd en indien relevant ook bovenregionaal.
• 3. Bij ruimtelijke ontwikkelingen wordt gewerkt vanuit samenwerking op basis van integraal ontwerpen en dialoog voeren aan de voorkant van een ontwikkeling.
• 4. De Provincie faciliteert de gemeenten bij het invulling geven aan (de afspraken rond) dynamisch voorraadbeheer (onder meer via de Expeditie Ruimte en de inzet van capaciteit voor het faciliteren van themagroepen).
• 5. Bij discussie over de naleving van de afspraken wordt als volgt gehandeld: primair spreken de gemeenten elkaar hierop aan. Indien men niet tot overeenstemming komt vindt afstemming plaats in (sub)regionaal verband. Indien dit onvoldoende resultaat heeft, zal de Provincie op verzoek van een of meer gemeenten een bindend oordeel vellen op basis van de gemaakte bestuursafspraken en de POL-uitgangspunten en de haar ten dienste staande instrumenten inzetten om naleving van de afspraken te bevorderen.
• 6. De Provincie kan uit eigen beweging haar wettelijk instrumentarium inzetten om naleving van de afspraken te bevorderen of af te dwingen.
• 7. De Provincie neemt (zover dat nodig en juridisch mogelijk is) bepalingen op in de Omgevingsverordening Limburg om te borgen dat er geen ruimtelijke plannen worden vastgesteld die in strijd zijn met de voorliggende afspraken.
• 8. Deze bestuursafspraken kunnen alleen na onderling overleg worden gewijzigd.

Afspraken over wonen

• 9. Partijen zullen na vaststelling uitvoering geven aan de Regionale Structuurvisie Wonen Zuid­ Limburg (hierna: 'de Structuurvisie Wonen').
• 10. Onderlinge afstemming, monitoring en evaluatie vinden plaats op de wijze zoals beschreven in de Structuurvisie Wonen respectievelijk in documenten die ter uitvoering van de visie gezamenlijk worden opgesteld en aan de visie worden toegevoegd.
• 11. Partijen treden met elkaar in overleg wanneer afwijkingen tussen POL2014 en Structuurvisie Wonen tot onduidelijkheid of verschil van inzicht leiden.
• 12. Gemeenten en Provincie werken samen instrumenten en arrangementen uit gericht op het bereiken van een beter evenwicht in vraag en aanbod op de woningmarkt.
• 13. Gemeenten voeren gezamenlijk het overeengekomen Actieplan Wonen Zuid-Limburg uit, inclusief de daaruit voortvloeiende operationele en financiële toezeggingen. De Provincie heeft hierbij een ondersteunende rol.

Beoordeling

Op kaart 2 ('Duurzame verstedelijking en bestuursafspraken regionale uitwerking POL 2014') van de Omgevingsverordening Limburg 2014 is de planlocatie aan de Horizonstraat e.o. aangeduid als "bebouwd gebied".

Figuur 3.5: Uitsnede van kaart 2 'duurzame verstedelijking en bestuursafspraken regionale uitwerking POL 2014' (bron: Omgevingsverordening Limburg 2014)

Onderzocht is of er regels van het hoofdstuk Ruimte van toepassing zijn op het plangebied. Het thema "Duurzame verstedelijking" is van toepassing, dit volgt tevens uit het Besluit ruimtelijke ordening. Aangezien het project voornemen voorziet in een nieuwe stedelijke ontwikkeling, is toetsing aan de ladder voor duurzame verstedelijking nodig. Zie hiervoor paragraaf 3.5.2. In artikel 2.4 wordt verwezen naar de bestuursafspraken regionale uitwerking POL 2014. In paragraaf 3.5.2 gemeentelijk beleid wordt daar nader op ingegaan.

Figuur 3.6: Uitsnede van kaart 10 'regionale wateroverlast' (bron: Omgevingsverordening Limburg 2014)

Op kaart 10 (Normering regionale wateroverlast) van de Omgevingsverordening Limburg 2014 is voor de planlocatie, de normering 1:100 van toepassing. Deze leidt niet tot belemmeringen voor de ontwikkeling op de planlocatie. Zie tevens paragraaf 4.10.

Op de overige themakaarten zijn geen specifieke zaken opgenomen die nader aandacht behoeven in deze toelichting.

Conclusie

De voorgenomen ontwikkeling op de planlocatie is uitvoerbaar met inachtneming van de (toekomstige) verordende regels van de Omgevingsverordening Limburg. Zie hiervoor onder meer de verantwoording in paragraaf 3.3 en hoofdstuk 4 ("Omgevingsaspecten").

3.3.4 Waterbeleid Provincie Limburg

Het provinciaal beleid is onder andere verwoord in het Provinciaal Waterplan Limburg 2022-2027. Het Provinciaal Waterplan vormt de strategische basis voor het Limburgse waterbeleid en waterbeheer, voor de korte en lange termijn. Het waterplan houdt rekening met duurzaamheid en klimaatveranderingen. Het is een breed gedragen beleidsplan, omdat het tot stand is gekomen in nauwe samenwerking met veel belanghebbende (water)partijen in Limburg.

In paragraaf 4.10 wordt daar nader op ingegaan op het aspect waterhuishouding.

3.4.1 Intergemeentelijke structuurvisie (SVREZL)

De regio heeft sinds 2009 een intergemeentelijke structuurvisie waarvan in 2015 een review is gemaakt. De samenwerking op regionale schaal is tot stand gekomen vanwege de grensoverstijgende problematiek en opgaven zoals onder andere de demografische krimp. Binnen de regio is men overtuigd van het belang integraal en op regionaal niveau sturing te kunnen geven aan ruimtelijke ontwikkelingen.

De intergemeentelijke structuurvisie zet de toekomstlijnen uit voor twee structuurdragers: ontwikkeling van de ruimtelijke kwaliteit, en de economisch-maatschappelijke ontwikkeling. Deze twee dragers hbben een uitwerking op vier hoofdthema’s: ruimtelijke identiteit, economie, wonen en mobiliteit. Het zijn de belangrijkste thema’s voor de komende decennia:

• ruimtelijke identiteit – regionale ontwikkeling met de natuur als goede buur;
• economie – meer vitaliteit vanuit historische en huidige kracht;
• wonen – meer kwaliteit voor een veranderende bevolking;
• mobiliteit – meer samenhang, betere bereikbaarheid

Herstructurering gaat voor uitbreiding: het bedienen van de veranderende wensen van bestaande en nieuwe doelgroepen verloopt vooral via een kwalitatieve vervangingsopgave. In principe geen uitbreiding buiten huidige stedelijke contour. Alleen dan uitbreiding buiten de rode contouren als deze de landschappelijke kwaliteiten substantieel versterkt. Projecten moeten bijdragen aan de kwaliteitsambities op regionaal niveau.

3.4.2 Partiële herziening Intergemeentelijke Structuurvisie Parkstad Limburg

Op 31 oktober 2011 heeft de 'Parkstadraad' het 'Structuurvisiebesluit Wonen en Retail' vastgesteld. In dit besluit zijn de beleidsdoelstellingen ten aanzien van onder meer wonen binnen Parkstad vastgelegd. Het gaat daarbij om het volgende:

• Vanaf 1 januari 2013 zullen -voor bestemmingsplannen waarin woonbestemmingen zijn opgenomen die dan nog niet in realisatie zijn- herzieningen van deze bestemmingsplannen op basis van de actualisatieslag in procedure worden gebracht, deze woonbestemmingen komen te vervallen tenzij deze zijn opgenomen in/passen binnen de regionale afsprakenkaders (o.a. woningbouwprogrammering).
• Vanaf het moment van vaststelling van dit beleid zullen geen bestemmingsplannen in procedure worden gebracht die leiden tot een toename van de regionale woningvoorraad, tenzij deze zijn opgenomen in/passen binnen de regionale afsprakenkaders (o.a. woningbouwprogrammering).
• De gemeenten in Parkstad Limburg zullen geen medewerking verlenen aan het verstrekken van een ontheffing dan wel een omgevingsvergunning in afwijking van het bestemmingsplan indien daarbij sprake is van toevoegen van woningen aan de regionale woningvoorraad, tenzij deze zijn opgenomen in/passen binnen de regionale afsprakenkaders (o.a. woningbouwprogrammering).
• Indien noodzakelijk kan het Parkstadbestuur middels een beleidsregel de wijze van uitvoering herzien.

Het structuurvisiebesluit is vervolgens geïncorporeerd in de Structuurvisie Wonen Zuid-Limburg. Zie hierna.

3.4.3 Structuurvisie Wonen Zuid-Limburg

De Structuurvisie Wonen Zuid-Limburg (hierna: SVWZL), die op 11 oktober 2016 is vastgesteld door de raad van Brunssum, is een gezamenlijke, Zuid-Limburgse ruimtelijke visie op de woningmarkt, opgesteld door de 18 Zuid-Limburgse gemeenten (waaronder Brunssum) vanuit het besef dat ruimtelijke ontwikkelingen in één gemeente directe invloed hebben op andere gemeenten. Ook erkennen gemeenten met deze gemeenschappelijke aanpak, dat onderlinge concurrentie, met de bevolkingsontwikkeling en de ambities die Zuid-Limburg als kennis regio heeft, leidt tot negatieve effecten die uiteindelijk ten koste gaan van de kracht van de regio. Een overschot aan woningen is niet in het gezamenlijk belang, want dat kan negatieve gevolgen hebben voor de bestaande woningvoorraad, met alle gevolgen van dien voor leefbaarheid, doorstroming en betaalbaarheid.

De woningmarkt in Zuid-Limburg heeft te maken met een kwantitatieve én kwalitatieve mis match: er zijn te veel woningen en tevens sluit het aanbod niet meer aan op de toekomstige vraag. Daarom worden er afspraken gemaakt over een gezamenlijke aanpak.

Doel van de visie is het creëren van een excellent woon- en leefklimaat in Zuid-Limburg door een goed functionerende woningmarkt met aantrekkelijke, elkaar aanvullende woonmilieus. Dit is een voorwaarde voor het benutten van de economische potentie van de regio, een ambitie die Zuid-Limburg hoog in het vaandel heeft.

In de visie wordt op hoofdlijnen de gewenste kwaliteitsslag beschreven die nodig is om het aanbod beter aan te laten sluiten op de vraag. De belangrijkste conclusies hierbij zijn, dat de grootste problemen thans optreden in het particulier bezit en dat er naar verhouding meer huurwoningen gewenst zijn. Kansrijke doelgroepen zijn onder meer jongeren, ouderen en zorgbehoevenden.

Het belangrijkste uitgangspunt daarbij is evenwel dat de woningvoorraad in omvang niet meer mag groeien, dit om te voorkomen dat de leegstand toeneemt. Leegstand leidt tot verloedering en ook tot waardedaling. Dit basisprincipe leidt ertoe dat nieuwe toevoegingen aan de woningvoorraad zullen moeten worden gecompenseerd, hetzij met sloop, hetzij met het schrappen van harde bouwtitels, hetzij met een financiële bijdrage (waarmee sloop kan worden gefinancierd).

Voor iedere gemeente wordt daarom aan de hand van actuele demografische gegevens en leegstandscijfers een transformatie opgave afgesproken, zijnde de kwantitatieve koers die de gemeente dient te varen. Die kwantitatieve koers moet worden beschouwd als richtinggevend wat betreft het maken van beleidsmatige keuzes en niet als een harde afdwingbare sloop taakstelling. De transformatie opgave wordt bepaald door de combinatie van de leegstand in de woningvoorraad (minus een gezonde frictie leegstand van 2%) en de huishoudens ontwikkeling. De transformatie opgave wordt tweejaarlijks herijkt. Gemeenten worden verplicht een woningbouwprogrammering op te stellen welke is geënt op zowel de kwalitatieve en kwantitatieve woon opgaven.

Aan de structuurvisie liggen drie onderzoeken ten grondslag. Het betreft de onderzoeken 'Woonmilieus in Zuid-Limburg' (Companen), 'Woonmilieu Zuid-Limburg fase 2' (Atrivé) en het 'Regionaal afwegingskader wonen Maastricht-Heuvelland' (Stec-groep). De onderzoeken hebben geleid tot de volgende algemene inzichten:

Woonmilieus: er zijn drie milieus in deze woonregio: stedelijk, suburbaan en landelijk:

• stedelijk milieu: meer vraag dan aanbod, opletten voor gevolgen rest van de gemeente/regio;
• suburbaan milieu: meer aanbod dan vraag, sterk verdunnen (met name in de particuliere voorraad), inzetten op kwaliteit en transformatie;
• landelijk milieu: in evenwicht, maar leegstand op de loer, inzetten op verbetering/ vernieuwing.

Kansen:

• kansen liggen in goedkope huur (onder liberalisatiegrens) en middeldure huur (€ 700 - € 900);
• kansen in extramuralisering/wonen met zorg (met name bestaand vastgoed interessant);
• kansen voor bijzondere exclusieve woonvormen, zoals wonen op het water, collectief particulier opdrachtgeverschap en wonen in een kerk of kasteel. Het risico op ontwrichting van de reguliere woningmarkt is hier relatief klein);
• kansen in studentenhuisvesting.

Afspraken: in de regio zijn de volgende afspraken gemaakt:

• schrappen van programma dat geen toegevoegde waarde meer heeft;
• transformatie opgave tweejaarlijks vaststellen per gemeente;
• herinvulling waardevol bestaand vastgoed (zoals monumenten) heeft prioriteit;
• compensatie verplicht bij nieuwe initiatieven (in deze volgorde):

• 1. slopen;
• 2. financiële compensatieregeling;
• 3. gemeente neemt sloop verplichting over en voert deze uit binnen de raadstermijn;
• 4. schrappen bestaande plancapaciteit: 1 nieuwe woning tegen 4 bestaande woningen (bij monumenten 1 op 1).

Conclusie

De ontwikkeling op de planlocatie is in overeenstemming met de beleidsuitgangspunten en afspraken zoals geformuleerd in de 'Structuurvisie Wonen Zuid-Limburg'. De te realiseren woningen maken onderdeel uit van het gemeentelijk woningbouwprogramma. Zie verder paragraaf 3.3.

3.4.4 Regionale Woonvisie Parkstad Limburg

De afdeling Wonen en Herstructurering van de Stadsregio Parkstad Limburg focust op het behouden en het verbeteren van de woonkwaliteiten in de regio. Door diverse ontwikkelingen is de woningmarkt dynamisch. De woningmarkt wordt daarom jaarlijks gemonitord in de zogenaamde Woonmonitor.

Zo hebben economische en sociale ontwikkelingen gevolgen voor de woonbehoeften van huishoudens. Door de veranderingen in de zorgsector dienen ouderen en zorgbehoevenden langer thuis te wonen. Strengere hypotheekregels en de rentestand hebben gevolgen voor de toegankelijkheid van de particuliere koopwoningmarkt en de bevolkingsontwikkeling heeft via de woningbehoefte invloed op de balans van de woningmarkt. In het programma Wonen en Herstructurering staan daarom vier speerpunten centraal:

• de kwaliteit en omvang van de (particuliere) woningvoorraad;
• de betaalbaarheid en beschikbaarheid van (huur)woningen;
• het levensloopgeschik maken van woningen (Wonen en Zorg);
• het verduurzamen van de woningvoorraad.

Sturen op deze speerpunten kunnen de zeven gemeenten niet alleen. Ze werken daarom samen met woningcorporaties, provincie Limburg, Rijksoverheid, ontwikkelaars, beleggers, huurdersorganisaties en particulieren. Je vindt de ambities van de zeven Parkstad-gemeenten op het gebied van wonen in de Regionale Woonvisie 2017-2021. Deze zijn nader uitgewerkt in de Regionale Prestatieafspraken 2019 – 2024 met woningcorporaties en ROH.

3.4.5 Regionale Woonvisie Parkstad Limburg 2023-2028

De Regionale Woonvisie Parkstad Limburg 2023-2028 ("kansrijk wonen voor iedereen, nu en in de toekomst"), onderdeel gemeente Brunssum is in 2023 vastgesteld en vormt het kader voor het woonbeleid op het regionale niveau voor de Stadsregio Parkstad Limburg en op het lokale niveau voor de gemeente Brunssum en is één van de bouwstenen voor het ‘Volkshuisvestingsprogramma’ volgens het Wetsvoorstel Regie op de Volkshuisvesting.

De woonvisie is het integrale beleidsdocument waarin wordt aangegeven hoe de regio en de gemeente samen met de op de woningmarkt actief zijnde partijen, de opgaven op de totale woningmarkt gaan aanpakken. Elke gemeente heeft deze regionale visie vertaald naar de lokale situatie.

De Woonvisie geeft richting aan de actuele ontwikkelingen op de woningmarkt; het in balans brengen van vraag en aanbod (zowel kwalitatief als kwantitatief), zodat rekening wordt gehouden met de veranderende bevolkingsontwikkeling­ en veranderende woonwensen. Daarnaast geeft een Woonvisie invulling aan de nieuwe samenwerking tussen gemeente, woningcorporaties en huurdersorganisaties. Ingegeven door de herziene Woningwet. De nieuwe Woonvisie vormt onder meer de basis voor prestatieafspraken met woningcorporaties en huurdersorganisaties.

De Woonvisie wordt onderdeel van het vigerend volkshuisvestelijk beleid, waar bijvoorbeeld ook de Structuurvisie Wonen Zuid-Limburg en de beleidsregel ‘Ruim baan voor goede woningbouwplannen’ onderdeel van zijn. Daarnaast wordt er rekening gehouden met het provinciaal woonbeleid, dat anno 2022 vertaald is in de Limburgse Agenda Wonen 2020 – 2023 en de Omgevingsverordening Limburg. De nieuwe Woonvisie wordt in samenhang met andere thema’s en maatschappelijke vraagstukken opgenomen in de Omgevingsvisie.

De lokale woonvisie voor Brunssum is het resultaat van een interactief proces waarin zowel lokaal als regionaal bijeenkomsten met stakeholders (onder andere woningcorporaties, huurdersorganisaties, ontwikkelaars, makelaars, zorg- en welzijnspartijen, et cetera) zijn georganiseerd, waarbij input is opgehaald voor de nieuwe visie.

Deze woonvisie bevat behalve regionale en lokale keuzes, ook een doorvertaling van nationale programma’s op het gebied van woningbouw, een thuis voor iedereen, wonen en zorg voor ouderen, leefbaarheid en veiligheid, betaalbaar wonen en de verduurzaming van de gebouwde omgeving. Er is rekening gehouden met de Rijksprioriteiten Volkshuisvesting, de Nationale Prestatieafspraken corporaties en de Regionale Woondeal.

Visie Brunssum

Brunssum zet in op:

• de kracht van samenwerking: door samen op te trekken met gemeenten in Parkstad verband en met stakeholders alsmede door te anticperen en alert te blijven gelet op de verandere samenleving en de ontwikkelingen in de woningmarkt;
• kansrijk wonen voor iedereen, nu en in de toekomst: de plek waar iemand woont (de woonomgeving), mag niet beperkend zijn voor de kansen die hij of zij heeft om zich te ontwikkelen, daarbij wordt wordt gekenen naar de gehele Parkstad regio 9iedere wijk en dorp);
• een woning voor iedereen: door woningbouw te realiseren wat aansluit bij de wensen van de huidige en nieuwe bewoners, door herstructurering en transformatie, door passende woningen voor bijzondere doelgroepen en wonen met zorg en door betaalbaar wonen
• een kansrijke omgeving voor iedereen: door variatie en balans in het woningaanbod en goede verhuur van woningen.

3.4.6 Regionale Prestatieafspraken 2019-2024

De regio Parkstad fungeert als één woningmarkt. Verhuisbewegingen op de woningmarkt laten zien dat klanten (huurders en kopers) op de woningmarkt zich niks aantrekken van gemeentegrenzen. Om ervoor te zorgen dat de regio Parkstad een aantrekkelijke regio is om te wonen, is afstemming en samenwerking op de woningmarkt noodzakelijk. Daarvoor zijn op 25 oktober 2019 regionale prestatieafspraken gemaakt in de stadsregio Parkstad Limburg.

• 1. Inzicht en afstemming van de omvang van de betaalbare (sociale) huurwoningvoorraad.
• 2. Eén gezamenlijk strategisch voorraadbeheer op regionaal niveau.
• 3. De ontwikkeling van een regionaal GIS-systeem.
• 4. Het inponden van particuliere woningen ten behoeve van de verruiming van de sociale huurwoningvoorraad.
• 5. Terughoudend met de verkoop van sociale huurwoningen.
• 6. Aandacht voor woonlastenbenadering.
• 7. De Voorzieningenwijzer.
• 8. Eén gezamenlijk woonruimteverdeelsysteem.
• 9. Rol van de regio en gemeenten bij de beschikbaarheid van betaalbare huurwoningen.

3.4.7 Woonbehoefte onderzoek Parkstad Limburg 2022 - 2032 (stec-groep - 3 februari 2022)

Voor de komende tien jaar (tot 2032) gaat de meest actuele Progneff 2021 prognose –het basisscenario– uit van een afname van circa 300 huishoudens. Dit ligt in lijn met de verwachtte huishoudensontwikkeling die in 2019 in de woningmarktprogrammering is gehanteerd (op basis van Progneff 2017). Het migratiescenario is minder negatief. Op basis van dit scenario neemt het aantal huishoudens de aankomende tien jaar met circa 160 af. Zie onderstaande tabel.

De bandbreedte voor de huishoudensontwikkeling in de gemeente ligt daarmee op -300 tot -160 tussen 2022 en 2032. Fluctuaties in bevolkingsontwikkeling worden meer gedreven door (binnenlandse) migratie. Het binnenlands migratiesaldo was de afgelopen vijf jaar overwegend positief (2019 uitgezonderd). Het buitenlands migratiesaldo is sinds 2016 altijd positief geweest.

De komende tien jaar krijgt de gemeente Brunssum te maken met huishoudensverdunning en verdere vergrijzing, zowel in het basis- als migratiescenario. Zo neemt het aantal gezinnen en (jonge) huishoudens tot 35 jaar af. Het aantal alleenstaanden en stellen van 35 tot 65 jaar neemt het sterkst in omvang af. Niet omdat deze huishoudens allemaal de gemeente verlaten, maar omdat zij in de komende tien jaar ouder worden. Daarmee belandt een groot deel van deze huishoudens in de doelgroep 65-plushuishoudens.

De doelgroepen die het sterkst in aantal afnemen zijn alleenstaanden en stellen tussen de 35 en 65 jaar.

Voor wat betreft de woonbehoefte tussen 2022 en 2032 in Brunssum kan het volgende worden opgemerkt:

• Er is een kleine behoefte aanwezig in de sociale huur, zowel aan grondgebonden woningen als appartementen. De behoefte ontstaat voornamelijk door verhuisgedrag en minder door de woonvoorkeuren. Dit is vooral terug te zien bij de appartementen/nultredenwoningen.
• In de vrijesectorhuur is voornamelijk een behoefte aanwezig bij appartementen. Ook hier is de behoefte door het verhuisgedrag groter dan op basis van de woonvoorkeuren.
• In de koopsector ontstaat een relatief groot overschot naar grondgebonden woningen. Op basis van verhuisgedrag is dit overschot nog groter dan op basis van de woonvoorkeuren. Aan koopappartementen en nultredenwoningen bestaat wel een behoefte.
• In het grondgebonden segment is voornamelijk nog een behoefte aanwezig aan sociale huur, zowel vanuit woonvoorkeuren als verhuisgedrag. De behoefte is het sterkst aanwezig in de grotere sociale huurwoningen (vanaf 80 m2).
• Vanuit woonvoorkeuren is er nog een kleine behoefte aan grondgebonden middenhuur (tussen liberalisatiegrens en € 1.000) tot 80 m². Op basis van verhuisgedrag is er ook een behoefte aan grondgebonden middenhuur, deze gaat echter uit naar middenhuurwoningen vanaf 80 m².
• In de koopsector ontstaat een overschot in (bijna) alle segmenten. De grootste overschotten treden op in de kleinere woningen (tot 120 m²) onder de € 200.000, zowel vanuit woonvoorkeuren als verhuisgedrag.
• De overschotten bij niet levensloopgeschikte appartementen treden voornamelijk op in de kleinere (tot 80 m²) en goedkopere sociale huurwoningen (tot de aftoppingsgrens). Dit overschot treedt vooral op vanuit woonvoorkeuren en in mindere mate vanuit verhuisgedrag. Dit betekent dat huishoudens deze woningen niet per sé willen betreden, maar dit de afgelopen jaren –vanwege gebrek aan andere aanbod– wel hebben gedaan.
• Voor niet levensloopgeschikte appartementen in de middenhuur (tussen liberalisatiegrens en € 1.000) bestaat een kleine uitbreidingsbehoefte. Hierbij gaat de voorkeur uit naar appartementen tot 80 m².
• Voor niet levensloopgeschikte appartementen in de koopsector is een klein overschot zichtbaar in het goedkoopste segment tot € 150.000. Bij de duurdere niet levensloopgeschikte koopappartementen is de behoefte telkens min of meer in balans met de bestaande woningvoorraad (enkele woningen tekort of overschot).

In Brunssum bestaat een grote behoefte aan levensloopgeschikte appartementen en (grondgebonden) nultredenwoningen. Het volgende valt daarbij op:

• De grootste behoefte vanuit woonvoorkeuren gaat uit naar sociale huur en daarbij specifiek levensloopgeschikte appartementen/nultredenwoningen tussen de aftoppings- en liberalisatiegrens.
• Voor vrijesectorhuur ligt de behoefte nadrukkelijk op middenhuurwoningen (tussen liberalisatiegrens en € 1.000). Vanuit verhuisgedrag is deze behoefte nog iets groter dan vanuit woonvoorkeuren.
• In de koopsector is er een behoefte aan levensloopgeschikte appartementen/nultredenwoningen in (bijna) alle prijssegmenten. Hierin zijn geen opvallende uitschieters. Uitzondering hierop zijn de goedkoopste woningen tot €150.000, hieraan ontstaat een klein overschot vanuit woonvoorkeuren.

Beoordeling

Op 31 maart 2022 heeft het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Brunssum de beoogde gebiedsontwikkeling aan de Horizonstraat e.o. voorgelegd aan Stadsregio Parkstad - bestuurscommissie 'Wonen en Herstructurering'. Zie verder pargraaf 3.5.3.

3.4.8 Woondeal

In maart 2023 zetten zowel minister Hugo de Jonge, de Provincie en gemeenten, als een aantal woningcorporaties en het Waterschap Limburg hun handtekening onder de Woondeal Limburg. Daarnaast hebben de marktpartijen verenigd in Neprom en Bouwend Nederland een steunverklaring afgegeven, evenals de Woonbond.

In de Woondeal staat dat er in Limburg 26.550 woningen bij komen, waarvan het grootste deel in de sociale huur, de middenhuur en de betaalbare koop. In nauwe samenwerking gaan verschillende partijen aan de slag om deze Woondeal te realiseren.

Landelijk, provinciaal en in de regio gaat 2/3 van de nieuwbouw verplicht bestaan uit betaalbare woningen. Van de nieuwbouw is 40% bedoeld voor middeninkomens. Voor sociale huur geldt dat gemeenten in de nieuwbouw op 30% dienen uit te komen, als ze nu een lager aandeel hebben, terwijl gemeenten die al (ruim) boven het gemiddelde zitten meer moeten bouwen voor de middeninkomens.

De komende tijd worden de bouwplannen voor Limburg verder uitgewerkt. Gemeenten, regio, provincies en het Rijk werken samen met woningbouwcorporaties en marktpartijen om dit proces te versnellen. De Provincie Limburg ondersteunt gemeenten hierbij door partijen aan elkaar te verbinden, kennis te delen en te ondersteunen.

3.4.9 Conclusie

De ontwikkeling op de planlocatie is in overeenstemming met de regionale gemaakte beleidafspraken, die doorvertaald zijn in het gemeentelijke beleid. Zie hiervoor paragraaf 3.5.

3.5.1 Structuurvisie Brunssum

In de door de gemeenteraad op 2 november 2009 vastgestelde Structuurvisie staat hoe de gemeente tot het jaar 2025 om zal gaan met toekomstige ruimtelijke ontwikkelingen, zoals wonen, ondernemen, wijkvoorzieningen, verkeer en recreëren. Deze visie vormt de richtlijn voor alle toekomstige bestemmingsplannen en afwijkingsmogelijkheden.

In de Structuurvisie geeft de gemeente aan welke maatregelen zij zal gaan nemen om de negatieve effecten die gepaard gaan met vergrijzing en ontgroening zoveel mogelijk te beperken. Deze demografische ontwikkelingen hebben namelijk grote gevolgen voor de woningvoorraad, economie en het voorzieningenniveau. Voornoemde maatregelen zijn met name gericht op het behouden en versterken van het woon- en leefklimaat binnen de verschillende wijken van Brunssum en het versterken van ‘schone’ werkgelegenheid, waarbij goede bereikbaarheid en aansluiting op de regionale infrastructuur van groot belang is.

De Structuurvisie is voorts opgebouwd uit 5 thema's, waarvan vooral het thema Wonen van toepassing is op het besluitgebied:

• Wonen;
• Werken;
• Voorzieningen;
• Recreatie, natuur, milieu;
• Verkeer.

Wonen

Brunssum richt zich op het behouden en versterken van de gemeente als onderscheidende, kwalitatief goede woonplek. Brunssum moet ook in 2025, mede in het licht van de veranderende demografische omstandigheden, niet alleen een aantrekkende woongemeente zijn, maar ook een gemeente waar goed geleefd kan worden. Ontwikkelingen binnen de woningvoorraad, de werkgelegenheid, de voorzieningen, de sociaal-maatschappelijke structuur, de ruimtelijke structuur, de recreatie en het verkeer dienen met elkaar bij te dragen aan het bereiken van de voor de toekomst noodzakelijke woon- en leefklimaat.

Specifiek woonbeleid centrum Treebeek (West)

De gemeente Brunssum heeft in samenwerking met woningcorporatie Wonen Zuid het belang ingezien van een opwaardering van Treebeek en heeft daartoe een ‘Masterplan Treebeek’ opgesteld. Doel is het revitaliseren van de woonomgeving en de leefbaarheid in het centrum van Treebeek, door investeringen in woningen, winkels en maatschappelijke voorzieningen. In Treebeek zijn vijf potentiële woningbouwlocaties aangewezen en is het centrumgebied benoemd als ontwikkellocatie, onder andere voor woondoeleinden. Treebeek maakt onderdeel uit van de majeure ontwikkelingen voor Brunssum. Er worden vooral woonvormen voor senioren gevraagd, variërend van zelfstandig wonen, beschermd wonen tot beschut/begeleid wonen, met name in het betaalbare segment.

Planmatige nieuwe locaties zijn, gezien de verwachte demografische ontwikkelingen, vanuit de kwantitatieve woningbehoefte niet noodzakelijk. Nieuwe bouwlocaties kunnen door hun specifieke aanbod wel bijdragen aan de diversiteit en kwaliteit van het totale aanbod in Brunssum. Om deze reden kan onder voorwaarden meegewerkt worden aan de ontwikkeling van nieuwe woningbouwlocaties, mits daar ook een sloopcompensatie tegenover staat (sloopfonds). Daarnaast zullen enkele woongebieden worden geherstructureerd om de kwaliteit van de woon- en leefomgeving te verbeteren.

Aan realisatie van planmatige nieuwe woonlocaties wordt medewerking verleend indien het te realiseren programma een aantoonbare bijdrage levert aan de diversiteit van de woningvoorraad en er een sloopprogramma tegenover staat waardoor geen onevenredige druk gelegd wordt op de bestaande woningvoorraad. Differentiatie van het aanbod van woningen is van belang voor een goede bevolkingssamenstelling.

Zorg dragen voor prettig woon- en leefklimaat

Dit principe vertaald de gemeente naar de volgende beleidsdoelstellingen:

• 1. Bereikbaarheid recreatieve voorzieningen.
• 2. Aanwezigheid openbaar groen.
• 3. Kwalitatief goede en veilige woonomgeving
• 4. Aandacht voor openbare ruimte.
• 5. Behoud van cultuurhistorische waarden.

Per buurt wordt een kwalitatief goede en veilige woonomgeving nagestreefd. Dit is van essentieel belang voor een goede woon- en leefkwaliteit. Daarom zullen bij (her)inrichting van openbare ruimten en bij de ontwikkeling van nieuwe functies en herstructurering van bestaande functies de betekenis voor de kwaliteit en veiligheid van de woonomgeving van direct en indirect betrokken buurten voorop staan. Nieuwe knelpunten worden met dit beleid voorkomen.

Beleidsmatige doelstellingen

De gemeente Brunssum streeft naar een openbare ruimte die bijdraagt aan een veilig, gezond, levendig en prettig woon- en leefklimaat en naar een opwaardering van het openbaar groen in de openbare ruimte. Het beleid is erop gericht om bij ontwikkelingen de bestaande karakteristieken te behouden, en daarop voort te bouwen.

Ruimtelijke doorwerking

De concrete woongebieden waar de gemeente in beginsel geen actieve rol wenst te spelen met betrekking tot ontwikkeling of herstructurering, maar ontvankelijk is voor initiatieven uit de markt, zijn:

• Centrumplan Brunssum met als deelplannen: Dorpsstraat (3 locaties).
• Amstenraderveld II.
• Treebeek-Noord: Emma Schoenfabriek.

3.5.2 Wonen en volkshuisvesting

In artikel 3.1.6, lid 2 van het Besluit ruimtelijke ordening (hierna: Bro) is voorgeschreven dat indien 'een nieuwe stedelijke ontwikkeling' mogelijk wordt gemaakt, een verantwoording daarvan moet plaatsvinden volgens de systematiek van de ladder voor duurzame verstedelijking (hierna: LDV).

Zowel voor nieuwe stedelijke ontwikkelingen binnen als buiten bestaand stedelijk gebied moet de behoefte worden beschreven. Uitgangspunt voor de wijziging is, dat met het oog op een zorgvuldig ruimtegebruik, een nieuwe stedelijke ontwikkeling in beginsel in bestaand stedelijk gebied wordt gerealiseerd. Met de ladderonderbouwing wordt namelijk beoogd leegstand en onnodige bebouwing te voorkomen en zorgvuldig ruimtegebruik te stimuleren. Dit betekent dat in de toelichting bij een ruimtelijk plan in afdoende mate inzichtelijk en verantwoord zal moeten worden op welke wijze in dat plan toepassing is gegeven aan bovenstaande inspanningsverplichting.

De provincie Limburg hecht grote waarde aan toepassing van de LDV, omdat het een van de leidende principes is voor het verstedelijkingvraagstuk en een belangrijk ondersteunend instrument is om op een kwalitatieve wijze te kunnen sturen op bepaalde ruimtelijke ontwikkelingen. Onder de noemer van 'Limburgse principes' is een aantal algemene principes voor de duurzame verstedelijking benoemd die door de provincie worden gehanteerd. De provincie zal nieuwe ruimtelijke plannen hierop via de reguliere (ruimtelijke) procedures, denk aan het vooroverleg als bedoeld in artikel 3.1.1 Bro en de vervolgprocedures, beoordelen.

In de toelichting bij een ruimtelijk plan zal dus afdoende moeten worden beschreven:

• dat de voorgenomen stedelijke ontwikkeling voorziet in een behoefte en, daar waar deze buiten het bestaand stedelijk gebied is voorzien, waarom deze met het oog op een zorgvuldig ruimtegebruik niet bínnen het bestaand stedelijk (lees: bebouwd) gebied kan. Dat laatste zal in principe slechts bij uitzondering het geval kunnen zijn. In de gevallen waarbij het niettemin toch niet mogelijk is, zal de benodigde ruimte zoveel mogelijk in het direct aansluitende gebied moeten worden gezocht. "De aard en de omvang van de stedelijke ontwikkeling zijn bepalend voor de afbakening van het gebied waarbinnen de behoefte aan een nieuwe stedelijke ontwikkeling moet worden afgewogen." Het ruimtelijk verzorgingsgebied/de marktregio is dus relevant voor het behoefteonderzoek, niet de bestuurlijke regio;
• op welke wijze in het plan (= hier BP) toepassing is gegeven aan de LDV en aan hetgeen daaromtrent is opgenomen in het POL2014.

Toegespitst op de Limburgse situatie betekent de toepassing van de LDV dat -op het juiste schaalniveau- moet worden onderzocht of er behoefte is aan nieuwe ruimte voor woningbouw. Via de “Bestuursafspraken regionale uitwerking POL2014” zijn hierover binnen de regio Zuid-Limburg, waartoe Brunssum behoort, nadere afspraken gemaakt en deze zijn rechtens geïncorporeerd in de Omgevingsverordening Limburg (bestuurs- afspraken uit 2018) en uitgewerkt in de 'Regionale Woonvisie Parkstad Limburg 2023-208'.

Aan de hand van het beoogde woningbouwprogramma is de ladderonderbouwing nader uitgewerkt. Hierbij is voor de beoogde woonfunctie de behoefte aangetoond binnen het ruimtelijk relevante verzorgingsgebied of marktgebied.

De 'behoefte' aan woningen kan bestaan uit een 'kwantitatieve behoefte' maar tevens ook uit een 'kwalitatieve behoefte'. Met kwalitatieve behoefte wordt bedoeld de behoefte aan het specifieke karakter van de voorziene stedelijke ontwikkeling.

Hoe groter het overaanbod, hoe minder relevant de kwalitatieve meerwaarde van een beoogde ontwikkeling zal zijn. Niettemin kunnen er situaties zijn waarbij de kwalitatieve behoefte aan een ontwikkeling duidelijk is aan te tonen, wanneer er sprake is van een vernieuwend of ander concept dat een nieuwe vraag creëert.

Het gehele aanbod in het relevante verzorgingsgebied dat beschikbaar is in onherroepelijke planologische besluitvorming is overigens voor de behoefte verantwoording relevant. Dat betreft ook het aanbod dat nog niet is gerealiseerd en misschien ook nooit wordt gerealiseerd. 

Beoordeling

Het plangebied ligt te midden van bestaand stedelijk bebouwd gebied en is al omsloten door de stedelijke ontsluitingsstructuur van Brunssum.

De woningbouwontwikkeling kan, gelet op de ligging ten opzichte van het centrum van Brunssum en de stedenbouwkundige opzet, gekarakteriseerd worden als een stedelijk groen-woonmilieu met aandacht voor duurzaamheid. De ontwikkeling voorziet in een behoefte die binnen het bestaand stedelijk gebied van Brunssum in zijn algemeenheid en specifiek in Treebeek-Zuid wenselijk is in de omvang en mate zoals voorzien in onderhavige planontwikkeling. In Treebeek-Zuid zijn onvoldoende binnenstedelijk gelegen projectlocaties geschikt en beschikbaar om het beoogde woonmilieu met een gedifferentieerd woningbouwprogramma zoals beoogd op onderhavige projectlocatie te verwezenlijken.

De ontwikkeling van het woongebied op de planlocatie biedt een passende oplossing voor de kwantitatieve en kwalitatieve behoefte aan woningen en de gespannen woningmarkt binnen het verzorgingsgebied Brunssum, waarbij (eventueel) flexibel ingespeeld kan worden op wijzigingen in woningbehoefte en woonwensen gedurende de gefaseerde realisatie van de planlocatie.

3.5.3 Stadsregio Parkstad - bestuurscommissie 'Wonen en Herstructurering'

Op 31 maart 2022 heeft het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Brunssum de beoogde gebiedsontwikkeling aan de Horizonstraat e.o. voorgelegd aan Stadsregio Parkstad - bestuurscommissie 'Wonen en Herstructurering'.

Het Ambtelijk Overleg van deze commissie heeft geconstateerd dat het bouwplan past binnen de kaders van de "Structuurvisie Wonen Zuid-Limburg". Dit is bekrachtigd door de bestuurscommissie, waardoor de planontwikkeling is toegevoegd aan de Regionale Woningmarktprogrammering van Parkstad Limburg. Dit is gebeurd onder de voorwaarden van de Beleidsregel "Ruim baan goede woningbouwplannen 2021". Dit houdt in:

• Dat het bouwplan binnen 2 jaar na dagtekening van de toegezonden brief (14 april 2022) planologisch vastgesteld moet zijn.
• Bovendien moet het bouwplan binnen 3 jaar nadat het plan planologisch onherroepelijk is geworden, gerealiseerd zijn. Woningbouwplannen die deze termijnen niet halen, verliezen hun status op de Regionale Woningmarktprogrammering van Parkstad Limburg overeenkomstig het 'use-it-or-lose-it-principe'.
• Met het toevoegen van het plan aan de Regionale Woningmarktprogrammering, wordt programmatisch toestemming verleend voor de realisatie van 32 woningen:

- 14 levensloopgeschikte woningen met een maximale koopsom vanaf €300.000,- met een maximale koopprijs tot de kostengrens van de Nationale Hypotheek Garantie;

- 8 rijwoningen met huurprijzen vanaf €800,- per maand;

- 10 vrijstaande of geschakelde woningen met een maximale koopprijs tot de kostengrens van de Nationale Hypotheek garantie. De kavels kunnen ook door middel van vrije kaveluitgifte verkocht worden met een prijs per kavel vanaf €110.000,-.

• Als het plan naar aard en omvang bij aanvraag van de omgevingsvergunning op deze punten wijzigt, zal de gemeente dit moeten voorleggen aan de bestuurscommissie 'Wonen en Herstructurering' van stadsregio Parkstad Limburg.

Reactie ontwikkelaar

Volgens het WWS-puntensysteem behalen de rijenwoningen 210 punten, wat gelijk staat met een toerekenbaare huur van € 1.273,83 (maximumprijs). Naar het laat aanzien zal dat mogelijk niet gehaald kunnen worden. De ontwikkelaar is overigens bereid te onderzoeken of deze woningen naar de betaalbare koop kunnen gaan voor gezinnen.

Uiteraard zal alsdan een en ander opnieuw voorgelegd worden aan de stadsregio Parkstad Limburg.

Conclusie

Onderhavige planontwikkeling levert een bijdrage aan de doelstelling om in Brunssum een onderscheidend en kwalitatief goed woon- en leefklimaat te realiseren. De ontwikkeling op de planlocatie voorziet in nieuwe huisvesting die aan alle huidige duurzame wooneisen en woonbehoefte zal voldoen. Derhalve sluit de ontwikkeling aan bij de doelstellingen zoals opgenomen in de diverse gemeentelijke beleidsstukken.

4.1.1 Archeologie

Vanaf 1 juli 2016 bundelt de Erfgoedwet bestaande wet- en regelgeving voor het behoud en beheer van het cultureel erfgoed in Nederland. De uitgangspunten uit het Verdrag van Valletta (Malta) blijven in de Erfgoedwet de basis van de Nederlandse omgang met archeologie. Hiermee wordt de bescherming van archeologisch erfgoed in de bodem, de inpassing ervan in de ruimtelijke ontwikkeling en de financiering van opgravingen geregeld: 'de verstoorder betaalt'.

Voor gebieden waar archeologische waarden voorkomen of waar reële verwachtingen bestaan dat ter plaatse archeologische waarden aanwezig zijn, dient door de initiatiefnemer voorafgaand aan bodemingrepen archeologisch onderzoek te worden uitgevoerd. De uitkomsten van het archeologisch onderzoek dienen vervolgens volwaardig in de belangenafweging te worden betrokken. Het belangrijkste doel is de bescherming van het archeologische in de bodem (in situ) omdat de bodem doorgaans de beste garantie biedt voor een goede conservering. Er wordt uitgegaan van het basisprincipe de 'verstoorder' betaalt voor het opgraven en het documenteren van de aangetroffen waarden als behoud in de bodem niet tot de mogelijkheden behoort.

De gemeente Brunssum beschikt over een eigen archeologische verwachtings- en beleidskaart, waarop de gebieden met archeologische waarden en verwachtingen zijn aangegeven. Deze is vastgesteld in de raadsvergadering van 1 oktober 2013 en op 6 november 2013 openbaar bekend gemaakt. Deze verwachtingskaart vervangt de eerder vastgestelde archeologische waardenkaart en deze oude waardenkaart is derhalve bij besluit van 1 oktober 2013 ingetrokken. Op 1 oktober 2013 is bovendien een nieuwe Erfgoedverordening vastgesteld en deze is eveneens op 6 november 2013 gepubliceerd. Het beleid sluit aan op en komt mede voort uit het Rijksbeleid en het provinciale beleid dat naar aanleiding van het Europese 'Verdrag van Malta' is ontwikkeld. Hiermee is een tijdige en volwaardige inbreng van archeologische belangen bij ruimtelijke ontwikkelingen gewaarborgd.

Meer specifiek is het doel van het voorgenomen archeologisch beleid te zorgen voor het behoud van archeologische waarden ter plaatse in de bodem, voor documentatie van archeologische waarden indien behoud ter plaatse niet mogelijk is en dat de resultaten van het archeologisch onderzoek bereikbaar en kenbaar zijn voor derden. Het vaststellen, waarderen en documenteren van archeologische waarden vindt binnen de archeologische monumentenzorg gefaseerd plaats. Na een bureauonderzoek kan het nodig zijn een archeologische inventarisatie in het veld uit te voeren. De resultaten van de inventarisatie kunnen vervolgens leiden tot een aanvullend archeologisch onderzoek. De resultaten van laatstgenoemd onderzoek vormen het uitgangspunt bij de keuze om een vindplaats te behouden, op te graven, waarnemingen uit te voeren tijdens het bouwproject of geen verdere stappen te ondernemen.

Op basis van de archeologische verwachtingskaart en de daarbij behorende tabel “Ondergrenzen Archeologisch onderzoeksplicht Parkstad” wordt beoordeeld of ten behoeve van een bepaalde ontwikkeling nader archeologisch onderzoek noodzakelijk is.

De archeologische verwachtingskaart kent de navolgende waarden:

Bij grondverstorende activiteiten wordt op basis van deze kaart een advies uitgebracht door een ter zake bevoegde deskundige over de aard van het uit te voeren archeologische onderzoek. Dit kan een bureaustudie zijn eventueel gecombineerd met een inventariserend onderzoek. Indien er sprake is van archeologische waarden die als waardevol worden aangemerkt heeft de gemeente verschillende mogelijkheden. In de eerste plaats kan de gemeente bestemmingen kiezen die goed samengaan met de archeologische waarden. Ten tweede kan de gemeente voorschriften aan de vergunning verbinden. Ten slotte kan een gemeente ook afzien van verdere planvorming

In regels is opgenomen in welke gevallen een archeologisch onderzoek moet worden uitgevoerd. Uitgangspunt daarbij is de tabel “Ondergrenzen Archeologisch onderzoeksplicht Parkstad” waarin per waarde is aangegeven bij welke maximale verstoringsdiepte en maximale oppervlakte van de bodem ingreep een onderzoeksplicht van toepassing is. In de regeling is verder een onderscheid gemaakt tussen bouwen, andere werken en werkzaamheden (aanleggen) en slopen. Tevens is een algemene regeling opgenomen om een waarde te wijzigen in een andere waarde dan wel de archeologische verwachtingswaarde volledig te schrappen.

Diepte bodemingrepen

Alle bodemingrepen die niet dieper reiken dan 40 cm -Mv zijn vrijgesteld van archeologisch onderzoek. Deze ondergrens van 40 centimeter is gebaseerd op de gemiddelde diepte van de verstoorde bovengrond (veelal de bouwvoor). Hoewel in de verstoorde bovengrond archeologische resten kunnen voorkomen, bevinden deze zich niet meer in hun oorspronkelijke context. De waarde van deze resten is daardoor relatief gering.

Oppervlakte bodemingreep

Categorie 1: De wettelijk beschermde archeologische monumenten. Voor werkzaamheden is hier altijd een vergunning volgens de Erfgoedwetgeving vereist (aanvraag via gemeente; beoordeling door Rijk). Voor de andere hieronder beschreven categorieën worden in de voorschriften bij het bestemmingsplan richtlijnen vastgelegd waaraan bij de aanvraag voor een omgevingsvergunning, projectafwijkingsbesluit of ontheffing getoetst wordt of er wel of geen onderzoeksplicht bestaat.

Categorie 2: De terreinen van zeer hoge waarde. Bij ingrepen op deze terreinen geldt de 100 m² die de wet voorschrijft als ondergrens. Alleen bodemingrepen dieper dan 40 cm beneden het maai- veld en met een verstoringsoppervlak groter dan 100 m2 zijn onderzoeksplichtig.

Categorie 3 en 4: Dit zijn de gebieden met een hoge en middelhoge verwachtingswaarde. Voor deze gebieden zijn de grenzen nog verder verruimd (respectievelijk 250 m² en 2.500 m²). Hierdoor zijn alleen de grotere projecten onderzoeksplichtig en geldt voor de meeste (particuliere) vergunningaanvragen geen onderzoeksplicht. Voor de archeologie geldt de afweging dat in deze categorieën alleen grotere onderzoeken tot meerwaarde leiden. “Postzegelonderzoekjes” vormen een te grote belasting voor alle betrokkenen en hebben buiten de gebieden met een zeer hoge waarde weinig informatierendement.

Categorie 5: In gebieden met een lage verwachtingswaarde geldt alleen voor grotere projecten (10.000 m²) een onderzoeksplicht.

Categorie 6: Gebieden zonder verwachtingswaarde (verstoorde of reeds onderzochte terreinen). Alle bodemingrepen zijn vrijgesteld van onderzoeksplicht.

Als het plangebied nu of in de toekomst door de gemeente Brunssum wordt vrijgegeven voor bodemroerende werkzaamheden, dan blijft er, volgens artikel 5.10 van de Erfgoedwet uit juli 2016, een meldingsplicht bestaan. Eventuele archeologische resten die bij werkzaamheden worden aangetroffen moeten worden gemeld bij het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, c.q. de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Het is verder raadzaam om de gemeente Brunssum op de hoogte te stellen.

Beoordeling

Voor de uitvoering van het plan zijn bodem ingrepen noodzakelijk. De aanwezige archeologische verwachtingswaarde is dan ook relevant. Voor de planlocatie geldt vanuit de archeologische verwachtingskaart de verwachting 'middelhoog'. Zie hiervoor afbeelding 4.1.

Afbeelding 4.1: uitsnede uit de archeologische verwachtingenkaart

Op basis van de verwachtingswaarde geldt een onderzoeksplicht, te weten: bij ontwikkelingen groter dan 2.500 m2 en dieper dan 40 centimeter (middelhoge verwachtingswaarde).

De totale planlocatie heeft een omvang van ca. 13.400 m2. Dit betekent gezien de omvang van de planlocatie de bodem ingreep meer bedraagt dan de onderzoeksgrens volgens de archeologische verwachtingswaarde. Indien de te verwachten bodemingeep ook dieper is dan 40 centimeter dient er een archeologisch onderzoek uitgevoerd te worden.

Archeologisch onderzoek (bureau en inventariserend veldonderzoek)

Econsultancy heeft in april/mei 2023 een archeologisch onderzoek uitgevoerd voor het plangebied aan de Horizonstraat e.o. te Brunssum.

Op basis van het archeologisch bureauonderzoek heeft het plangebied een lage gespecificeerde verwachtingswaarde voor archeologische resten uit het Laat Paleolithicum, Mesolithicum en de Vroege Middeleeuwen en een middelhoge gespecificeerde verwachtingswaarde voor archeologische resten uit het Neolithicum tot en met de Romeinse tijd en Late Middeleeuwen en Nieuwe tijd.

Op basis van de bij het verkennend booronderzoek aangetroffen bodemprofielen met een grotendeels intacte brikbodem onder een verstoord dek en colluviumlaag, kan de lage gespecificeerde verwachtingswaarde voor archeologische resten uit het Laat Paleolithicum, Mesolithicum en de Vroege Middeleeuwen en een middelhoge gespecificeerde verwachtingswaarde voor archeologische resten uit het Neolithicum tot en met de Romeinse tijd en Late Middeleeuwen en Nieuwe tijd blijven gehandhaafd voor een groot deel van het plangebied. Alleen voor de onderkelderde delen van het plangebied kan de verwachtingswaarde worden bijgesteld naar laag voor alle perioden.

Gezien de in dit onderzoek opgestelde archeologische verwachting wordt binnen het plangebied vervolgonderzoek noodzakelijk geacht. Het vervolgonderzoek kan het beste worden uitgevoerd in de vorm van een karterend en waarderend proefsleuvenonderzoek. Bij een proefsleuvenonderzoek dienen verspreid over het plangebied sleuven gegraven te worden met als doel om eventuele archeologische waarden te karteren en waarderen. Voor dit onderzoek dient een door de bevoegde overheid goedgekeurd Programma van Eisen te zijn opgesteld waarin is vastgelegd waaraan het onderzoek moet voldoen.

Binnen de onderkelderde delen van het plangebied, waar het bodemprofiel is verstoord en waar dus geen archeologische waarden worden verwacht, wordt geadviseerd geen vervolgonderzoek te laten uitvoeren.

Het volledige onderzoek op de planlocatie is als bijlage 1 bij de toelichting gevoegd.

Conclusie

Op de gronden binnen het plangebied is een dubbelbestemming 'Waarde - Archeologie 4' opgenomen ter waarborging van de archeologische verwachtingswaarde. Deze blijft van toepassing in afwachting van de resultaten van een nog nader uit te voeren archeologisch vervolgonderzoek.

Het aspect archeologie staat de uitvoering van de beoogde procedurele ontwikkeling op de planlocatie vooralsnog niet in de weg.

4.1.2 Cultuurhistorie

Onderscheiden worden wel materieel (onroerend en roerend) en immaterieel erfgoed. Cultureel erfgoed wordt van belang geacht omdat het huidige generaties een beeld geeft van het verleden en kan bijdragen aan de culturele identiteit.

Beoordeling

Op de planlocatie en directe omgeving is geen monumentale en/of cultuurhistorisch waardevolle bebouwing aanwezig. In de directe omgeving, ten zuiden van de planlocatie, aan de Ringstraat/Treebeekstraat, is het beschermde Stads- en Dorpsgezicht Mijnkolonie Treebeek-Haansberg gesitueerd. Zie hiervoor afbeelding 4.2.

Afbeelding 4.2: situering van het beschermde Stads- en Dorpsgezicht Mijnkolonie Treebeek-Haansberg

Er zijn géén cultuurhistorisch waardevolle elementen aanwezig in het plangebied. Bij de stedenbouwkundige vormgeving en uitwerking met woonbebouwing in het plangebied staat een aansluiting op de cultuurhistorische bebouwing in het beschermde Stads- en Dorpsgezicht Mijnkolonie Treebeek-Haansberg voor ogen, qua gevelstructuur, hoofdvorm bouwmassa en detaillering.

Conclusie

Het aspect cultureel erfgoed staat de uitvoering van de beoogde ontwikkeling op de planlocatie niet in de weg.

4.3.1 Gebiedsbescherming

4.3.2 Soortenbescherming

Het hoofdstuk "Soorten" in de Wnb heeft betrekking op alle in Nederland in het wild voorkomende zoogdieren, vogels, reptielen en amfibieën en op een aantal vissen, ongewervelde diersoorten en vaatplanten. Voor alle plant- en diersoorten geldt een zorgplicht. Deze zorgplicht houdt in dat de initiatiefnemer dat wat redelijkerwijs mogelijk is doet of nalaat om schade aan soorten te voorkomen of zoveel mogelijk te beperken. Voor de wettelijk beschermde soorten gelden boven op de zorgplicht verbodsbepalingen voor schadelijke ingrepen.

Voor het beoordelen van ruimtelijke ingrepen zijn de soorten in te delen in de volgende categorieën:

• vogels met een jaarrond beschermde nestplaats;
• overige inheemse broedvogels;
• soorten vermeld in bijlage IV van de Habitatrichtlijn;
• nationaal beschermde soorten zonder algemene vrijstelling;
• nationaal beschermde soorten met algemene vrijstelling.

Voor vogelsoorten met jaarrond beschermde nestplaats en soorten van bijlage IV van de Habitatrichtlijn geldt het strengste beschermingsregime. Het is verboden dieren van deze soorten te doden, te vangen, opzettelijk te verstoren en tevens om rust- en voortplantingsplaatsen te beschadigen of vernielen. Voor planten geldt een verbod op plukken, ontwortelen en vernielen. Ontheffing van deze verboden is slechts mogelijk voor een beperkt aantal in de wet genoemde belangen, en mits er geen andere bevredigende oplossing bestaat en de gunstige staat van instandhouding gewaarborgd blijft.

Om de gunstige staat van instandhouding te waarborgen is het bovendien in de meeste gevallen nodig om mitigerende en/of compenserende maatregelen te nemen. Voor vogels zonder jaarrond beschermde nestplaatsen gelden deze voorwaarden ook. Voor deze soorten kan overtreding van de verbodsbepalingen echter worden voorkomen door werkzaamheden uit te voeren buiten de broed- en nestperiode.

Voor nationaal beschermde diersoorten is het verboden om deze opzettelijk te doden of te vangen en om rust- en voortplantingsplaatsen te beschadigen of vernielen. Voor nationaal beschermde plantensoorten is het verboden om deze opzettelijk te plukken, ontwortelen of vernielen. De provincie kan ontheffing van de verboden verlenen voor ruimtelijke ontwikkelingen, mits er geen andere bevredigende oplossing bestaat en de gunstige staat van instandhouding gewaarborgd blijft. Er geldt een vrijstelling van de verbodsbepalingen indien wordt gewerkt conform een goedgekeurde gedragscode.

Beoordeling

De ontwikkeling maakt woonbebouwing met tuinen en verblijfsgebied mogelijk. Dientengevolge is op de planlocatie een Quikscan Flora en Fauna Wnb uitgevoerd (mei 2023). Hieronder zijn de bevindingen uit de Quickscan ten aanzien van de soortenbescherming kort samengevat. Deze integrale Quickscan is als bijlage 6 bij de toelichting gevoegd.

De aanwezigheid van geschikt habitat op de onderzoekslocatie voor de verschillende soorten en soortgroepen is weergegeven in onderstaande tabel. In deze tabel is samengevat of de voorgenomen ingreep mogelijk verstorend kan werken en wat de consequenties zijn voor eventuele vervolgstappen, zoals soortgericht nader onderzoek of vergunningstrajecten. In de tabel is weergegeven of maatregelen noodzakelijk zijn om overtreding van de Wnb voor bepaalde soortgroepen te voorkomen.

* Wijzigingen in het planvoornemen kunnen van invloed zijn op de uitkomst van het onderzoek

Conclusie

Op basis van onderhavige quickscan flora en fauna dient voor uitvoering van de ontwikkeling op de planlocatie door een aanvullend veldonderzoek duidelijkheid te worden verkregen over de functie van de planlocatie voor de vleermuissoorten gewone dwergvleermuis, ruige dwergvleermuis, laatvlieger en rosse vleermuis. Dit kan door middel van een nader onderzoek waarbij de aanwezigheid van deze soorten kan worden vastgesteld dan wel uitgesloten.

Ten aanzien van de huismus dient vastgesteld te worden of de planlocatie essentieel leefgebied betreft voor in de omgeving broedende individuen van deze soort, tenzij het aanwezige groen in de vorm van struiken en haagbeplanting op de planlocatie in de voorgenomen planontwikkeling kan worden gehandhaafd.

Met betrekking tot algemene broedvogels kunnen overtredingen worden voorkomen door rekening te houden met het broedseizoen of door voorafgaand aan de werkzaamheden een broedvogelcheck uit te laten voeren door een ter zake kundige.

Voor de steenmarter dient bij het verwijderen van potentiële vaste rust- en voortplantingsplaatsen binnen de vrijstellingsperiode van half augustus tot februari te worden gewerkt. Indien dit niet mogelijk blijkt, is aanvullend onderzoek nodig om vast te kunnen stellen of de soort wel of niet gebruikt maakt van de planlocatie als vaste rust- en voortplantingsplaats.

Voor overige beschermde soorten zijn overtredingen ten aanzien van de Wnb gezien de aard van de voorgenomen ingreep of wegens het ontbreken van geschikt habitat, het ontbreken van sporen en/of vanwege een vrijstelling bij ruimtelijke ontwikkeling niet aan de orde.

Inmiddels is vervolgonderzoek in gang gezet. De resultaten van dit onderzoek zullen worden verwerkt in het vast te stellen bestemmingsplan. Ter borging zijn in het ontwerpbestemmingsplan regels opgenomen ter bescherming van de beschermde soorten in het plangebied.

Tevens dient rekening te worden gehouden met de algemene zorgplicht ten aanzien van algemene grondgebonden zoogdieren en amfibieën.

4.4.1 Verkeer

De aanleg van de Buitenring Parkstad Limburg heeft voor grote plaatselijke verandering gezorgd in het verkeersaanbod op diverse wegen binnen de gemeente. Brunssum. Ontsluitingswegen worden nu anders belast dan voorheen en sommige zijn hun functie als onderdeel van het hoofdwegennet verloren. De functie en vormgeving van deze wegen en kruispunten zijn als gevolg hiervan heroverwogen. Op onderstaande afbeelding 4.7 is de Buitenring Parkstad aangegeven.

Afbeelding 4.7: verkeerstructuur in de nabijheid van de project locatie (bron: Goudappel Coffeng)

Het gemeentelijk wegennet haakt aan op de Buitenring Parkstad en heeft alleen nog een ontsluitende functie voor de Brunssumse wijken, inclusief het centrum. De aansluitingen op de Buitenring zijn van invloed op de verkeersstromen binnen de regio Parkstad-Limburg, waarbij interne regionale verbindingen bij voorkeur moeten verlopen via een radiaalstelsel tussen Buiten- en Binnenring. Een optimalisatiestudie wordt op Parkstadniveau uitgevoerd.

Brunssum streeft naar een duidelijk onderscheid in wegenstructuur en bijbehorende functies:

• 1. regionale ontsluitingsweg ten behoeve van doorgaand verkeer (Buitenring). De Buitenring maakt onderdeel uit van de majeure ontwikkelingen voor Brunssum;
• 2. hoofdontsluitingswegen (stroomfunctie voor gemeentelijk bestemmingsverkeer);
• 3. goede bereikbaarheid van het centrum met voldoende parkeermogelijkheden (radiaal- structuur);
• 4. 30 km/uur zones in woonbuurten ter versterking van de leefbaarheid en tegengaan van verkeershinder.

De wegen in de direct nabijheid van de planlocatie hebben een erfontsluitingfunctie en haken aan op de gebiedsontsluitingwegen Trichterweg (ten noorden van de planlocatie), de Emmaweg (ten zuiden van de planlocatie) en de Akerstraat-Noord (ten westen van de planlocatie).

Gemotoriseerd en langzaam verkeer

De planlocatie is goed bereikbaar voor het gemotoriseerde en het langzaam verkeer. De omliggende wegen behoren tot de 30 km/uur van de woonbuurt(en). De nieuw aan te leggen woonstraten in het plangebied zullen ook onderdeel uitmaken van de 30 km/uur woonbuurt en zullen worden ingericht volgens de richtlijnen van Duurzaam Veilig.

Afbeelding 4.8: de Horizonstraat met snelheidsregime 30 km/uur (bron: google maps)

Openbaar vervoer

Op loopafstand van de planlocatie (ca. 500 meter op loopafstand) ligt aan de Akerstraat-Noord. De planlocatie kan dientengevolge beoordeeld worden als goed bereikbaar voor het openbaar vervoer. Zie hiervoor afbeelding 4.9.

Afbeelding 4.9: openbare bushalte ten opzichte van de planlocatie (bron: Rho viewer)

Verkeersgeneratie en -afwikkeling

De verkeersgeneratie van de nieuwe ontwikkeling kan berekend worden aan de hand van landelijke kencijfers. Deze kencijfers zijn vastgelegd in publicatie 381 (CROW - december 2018). De planontwikkeling voorziet in 32 grondgebonden woningen met een verkeersgeneratie van 5 motorvoertuigen per weekdagetmaal (Buiten centrum - met hoge dichtheid) voor een woning/appartement.

Dit betekent een totale verkeersgeneratie van ca. 160 verkeersbewegingen ten gevolge van de planontwikkeling, wat zich verplaatst via de Horizonstraat en Ringstraat naar het centrum van Brunssum en de Akerstraat-Noord. Het omliggende wegennet kan de toekomstige extra verkeersgeneratie afdoende verwerken zonder complicaties c.q. aanpassingen in het wegennet.

Beoordeling

De ontsluiting van de planlocatie voor alle vervoersmodaliteiten is goed. De verkeersgeneratie van de nieuwe ontwikkeling leidt niet tot een dusdanige toename van verkeer op het onderliggende wegennet op basis waarvan geconcludeerd zou kunnen worden dat dit problemen zou opleveren ten aanzien van de verkeersbelasting/ verkeersafwikkeling.

Conclusie

Het aspect verkeer staat de ontwikkeling op de planlocatie niet in de weg.

4.4.2 Parkeren

Voor wat betreft het benodigd aantal parkeerplaatsen dient de ontwikkeling te voldoen aan de parkeernormen zoals die de gemeente hanteert volgens de gemeentelijke parkeernota.

Beoordeling

In de stedenbouwkundige schetsmatige invulling van de planlocatie en directe omgeving is op dit moment rekening gehouden met 63 parkeerplekken. Zie hiervoor onderstaande verdeling:

Planontwikkeling Horizonstraat e.o.

Afbeelding 4.10: parkeerinvulling m.b.t. gebiedsontwikkeling

De parkeerbehoefte behorende bij de planontwikkeling kan opgevangen worden op eigen terrein en in het openbaar gebied. De planlocatie biedt voldoende ruimte om de pakeerbehoefte ten gevolge van de beoogde planontwikkeling volledig op te vangen.

Conclusie

Het aspect parkeren vormt géén belemmering voor de beoogde ontwikkeling op de planlocatie.

De definitieve parkeertoets en daadwerkelijke invulling vindt plaats aan de hand van de ingediende omgevingsvergunningaanvraag die getoetst wordt aan het gemeentelijke parkeer(normen)beleid.

4.5.1 Wegverkeerslawaai

Algemeen

Voor het wegverkeerslawaai is de Wgh het wettelijke kader. In deze wet is onder ander vastgelegd welke geluidniveaus op de gevel van nieuwe woningen, ten gevolge van wegverkeer, maximaal toelaatbaar zijn. In beginsel geldt dat de geluidsbelasting op nieuwe woningen niet meer mag bedragen dan de voorkeursgrenswaarde (48 dB).

Op basis van de Wet geluidhinder (Wgh) dienen de waarden als bedoeld in de artikelen 82, 83, 85, 100 en 100a van de Wgh in acht te worden genomen, indien een plan met geluidgevoelige objecten gelegen is in een zone als bedoeld in art. 74 lid 1 Wgh en (het betreffende onderdeel van) dat plan mogelijkheden biedt voor:

• de realisatie van woningen, andere geluidsgevoelige gebouwen en van geluidsgevoelige terreinen (functies zoals genoemd in art. 1 Wgh en art 1.2 Bgh - het Besluit geluidhinder zoals gewijzigd op 4 april 2012);
• de aanleg van een nieuwe weg en/of een reconstructie van een bestaande weg;
• functiewijzigingen van een niet-geluidsgevoelige functie in een geluidsgevoelige functie.

De onderzoekszone voor wegen zoals bedoeld in art. 74 lid 1 Wgh is afhankelijk van de hoeveelheid rijbanen. Artikel 74 lid 2 Wgh regelt dat indien de bovengenoemde ontwikkelingen zijn gelegen binnen een als 'woonerf' aangeduid gebied of in een zone nabij wegen waarvoor een maximum snelheidsregime van 30 km/u geldt, de betreffende waarden niet in acht hoeven te worden genomen.

Tabel: breedte van geluidzones langs wegen

Beoordeling

De initiatiefnemer is voornemens woningen op de planlocatie te realiseren. Hiervoor is een bestemmingsplanherziening in procedure gebracht om af te wijken van het vigerende bestemmingsplan om de beoogde woonfunctie toe te staan. Bij de projectie van een nieuwe geluidgevoelige bestemming binnen de zone van een weg is een onderzoek wegverkeerslawaai noodzakelijk.

De geluidgevoelige bestemmingen zijn uitsluitend gelegen in de geluidszone van de Akkerstraat-Noord. In het kader van een goede ruimtelijke ordening worden ook de nabijgelegen niet-gezoneerde wegen (Horizonstraat, Jupisterstraat, Komeetstraat, Neptunusstraat, Pallashof, Ringstraat, Saturnusstraat, Treebeekstraat, Trichterweg, Wenckebachstraat en de te realiseren binnenplanse wegen) in het onderzoek betrokken. In het onderzoek wordt de geluidbelasting op de geluidgevoelige bestemming inzichtelijk gemaakt en beoordeeld op basis van het toetsingskader.

Voor het plangebied is een tekening beschikbaar met de beoogde ruimtelijke invulling met de projectie van de woningen. Ten behoeve van de akoestische berekeningen zijn voor elke zijde van de woningen toetspunten ten behoeve van maximaal 3 bouwlagen gemodelleerd. Aanvullend is voor het algemene beeld in de geluidsbelasting ter plaatse van het plangebied een contourberekening uitgevoerd. De berekeningen zijn verricht aan de hand van het Reken- en meetvoorschrift geluid 2012 en met behulp van het programma Geomilieu, versie 2022.41.

Ten gevolge van de Pallashof en de te realiseren binnenplanse wegen treedt een overschrijding van de ten hoogste toelaatbare geluidsbelasting van 48 dB op. Wegens het ontbreken van een zone is er geen mogelijkheid tot het vaststellen van een hogere waarde. Het treffen van bron- en overdrachtsmaatregelen is niet doelmatig. Voor de wegen kan bovendien vanwege het ontbreken van een zone geen hogere waarde worden aangevraagd.

Het akoestisch klimaat ter plaatse is vervolgens volgens methode Miedema beoordeeld als zeer goed tot matig. Voor de woningen dient het akoestisch klimaat in de woning (het zogenaamde binnenniveau) te worden gegarandeerd. Dit betekent dat voor de omgevingsvergunning ten behoeve van de bouw van de woningen een nader onderzoek naar de geluidwering van de gevels noodzakelijk is.

Het integrale akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai is als bijlage 7 bij de toelichting gevoegd.

Conclusie

Het aspect wegverkeerslawaai levert géén belemmering op ten aanzien van de voorgenomen ontwikkeling op de planlocatie. Er kan sprake zijn van een verantwoord woon- en verblijfsklimaat met betrekking tot de toelaatbare geluidsbelasting aan de gevel ten behoeve van een verantwoord woon- en verblijfsklimaat, door de juiste geluidwering voor de gevels toe te passen.

4.5.2 Railverkeerslawaai

Net als wegverkeerslawaai en geluid vanwege (gezoneerde) industrieterreinen wordt railverkeerslawaai gereguleerd door de Wgh.

Beoordeling

Binnen de project locatie of in de directe omgeving daarvan zijn geen spoorlijnen gelegen waarmee bij de voorgenomen ontwikkeling op de planlocatie rekening dient te worden gehouden vanwege het aspect railverkeerslawaai.

Conclusie

Een akoestisch onderzoek naar railverkeerslawaai kan achterwege blijven. Het aspect railverkeerslawaai levert géén belemmering op ten aanzien van de voorgenomen ontwikkeling op de planlocatie.

4.5.3 Industrielawaai

Zonering van industrielawaai in het kader van de Wgh is het ruimtelijk scheiden van industrieterreinen waarop (grote) lawaaimakers zijn gevestigd enerzijds en woningen en andere geluidsgevoelige bestemmingen anderzijds. Met een dergelijke zonering wordt beoogd rechtszekerheid te bieden aan zowel bedrijven als aan bewoners/gebruikers van woningen en andere geluidsgevoelige bestemmingen. Bedrijven kunnen aan de ene kant hun geluid producerende activiteiten niet onbeperkt uitbreiden ter bescherming van woningen en andere geluidsgevoelige bestemmingen binnen en buiten de zone. Aan de andere kant wordt, ter bescherming van hun akoestische ruimte, voorkomen dat woningen en andere geluidsgevoelige bestemmingen te veel oprukken naar de bedrijven toe.

Beoordeling

De project locatie is niet gesitueerd in een bij een industrieterrein behorende wettelijke geluidzone vanwege de aanwezigheid van geluidgezoneerde inrichtingen.

Conclusie

Het aspect industrielawaai levert géén belemmering op ten aanzien van de voorgenomen ontwikkeling op de planlocatie.

4.5.4 Luchtverkeerslawaai

De normstelling in wet- en regelgeving is het resultaat van een afweging tussen belangen van gezondheid (incl. hinder) en vliegverkeer. De normstelling voor een militair vliegverkeer wordt uitgedrukt in de Kosteneenheid (Ke). De kosteneenheid is een eenheid om geluidsbelasting te kwantificeren. De belangen van defensie zijn vastgelegd in het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro) en de Regeling algemene regels ruimtelijke ordening (Rarro). In het Barro is geregeld dat de beperkingengebieden zoals opgenomen in de Luchtvaartwet (de Luchtvaartwet wordt stapsgewijs vervangen door de Wet Luchtvaart) en de Wet geluidhinder in acht genomen moeten worden.

Beoordeling

In het kader van de Wet Geluidhinder is het militaire luchtvaartterrein Teveren/Geilenkirchen gezoneerd. De planlocatie is niet gelegen binnen de Ke-contouren van vliegveld Teveren/Geilenkirchen. Derhalve gelden ten aanzien hiervan geen beperkingen voor de voorgestane ontwikkeling in het plangebied.

Conclusie

Een akoestisch onderzoek naar luchtverkeerslawaai kan achterwege blijven. Het aspect luchtverkeerslawaai levert géén belemmering op ten aanzien van de voorgenomen ontwikkeling op de planlocatie.

4.5.5 Inrichtingslawaai

Verkeer van personen en goederen van en naar de inrichting kan ook indirecte hinder met zich meebrengen. Het gaat hierbij om geluidhinder die niet wordt veroorzaakt door activiteiten of installaties binnen de inrichting, maar die wel aan de inrichting is toe te rekenen. Het betreft bijvoorbeeld geluidsbelastingen als gevolg van parkeerbewegingen (met name dichtslaan portieren) en laad- en losactiviteiten.

Beoordeling

De te realiseren parkeervoorzieningen op eigen terrein zijn géén bedrijfsmatige activiteit of een inrichting.

Conclusie

Een akoestisch onderzoek naar inrichtingslawaai kan achterwege blijven. Het aspect inrichtingslawaai levert géén belemmering op ten aanzien van de voorgenomen ontwikkeling op de planlocatie.

4.9.1 Geurhinder: agrarisch

De Wet geurhinder en veehouderij (Wgv) is het beoordelingskader voor geur bij milieuvergunningen, bestemmingsplannen en omgevingsvergunningen. Het gaat uitdrukkelijk om agrarische geur van landbouwhuisdieren uit dierstallen. De wet maakt onderscheid tussen geurnormen voor intensieve en extensieve veehouderijen. De geurbelasting van intensieve veehouderijen wordt berekend en uitgedrukt in de vorm van een geurcontour. De geurbelasting van extensieve veehouderijen wordt uitgedrukt in vaste afstanden.

Beoordeling

In de directe omgeving van de plan locatie is géén (agrarische) bedrijvigheid aanwezig die (geur)hinder veroorzaakt. Afstanden van bestaande agrarische bedrijvigheid tot het plangebied zijn dusdanig groot dat overschrijdingen van de geurnormen uit te sluiten zijn. Voldaan wordt aan de minimale afstand tot veehouderijen van 200 meter (fokken en houden van varkens/pluimvee en nertsdieren) en 100 meter (fokken en houden van rundvee), zoals deze is opgenomen in de VNG-brochure ‘Bedrijven en Milieuzonering’.

Conclusie

Het aspect ‘agrarische geurhinder’ vormt géén belemmering voor de beoogde ontwikkeling (geurgevoelige woonfunctie) op de planlocatie.

4.9.2 Geurhinder: industrieel

Doel van het nationale industriële geurbeleid is het voorkomen van nieuwe hinder en het zoveel mogelijk beperken van bestaande hinder.

Het algemene uitgangspunt is het voorkomen van (nieuwe) hinder. Dit uitgangspunt vormt samen met het toepassen van de Beste Beschikbare Techniek (BBT) de kern van het geurbeleid. Uitgangspunten van het rijksbeleid zijn:

• als er geen hinder is, zijn maatregelen niet nodig;
• als er wel hinder is, worden maatregelen getroffen op basis van het Beste Beschikbare Techniek-principe;
• de gemeente stelt vast welke mate van hinder acceptabel is.

Gemeenten en provincies hebben de bevoegdheid om een eigen geurbeleid vast te stellen. De gemeente Brunssum heeft geen eigen industrieel geurbeleid. Per situatie stelt de gemeente vast of sprake is van een acceptabel geurniveau. Er zijn verschillen in het niveau van bescherming mogelijk. Voor een bedrijfswoning kan bijvoorbeeld een hogere geurbelasting gehanteerd worden dan voor aaneengesloten woonbebouwing.

Beoordeling

In de directe omgeving van het plangebied zijn géén bedrijven gesitueerd met een relevante industriële geurcontour.

Conclusie

Het aspect ‘industriële geurhinder’ vormt géén belemmering voor de beoogde ontwikkeling (geurgevoelige woonfunctie) op de planlocatie.

4.12.1 Lichthinder

Mens en dier kunnen last hebben van licht (kunstmatige verlichting), zoals dit voorkomt bij (autosnel)wegen, woonkernen, industrie- en bedrijventerreinen, glastuinbouwbedrijven en sportterreinen. De effecten van kunstmatige verlichting zijn te onderscheiden in 3 soorten, te weten: hinder voor de mens, hinder/verstoring voor de natuur en horizonvervuiling.

De mate van hinder hangt af van de aard, intensiteit, duur en plaats van de verlichting. Maar ook door de kans op blootstelling. Dit is afhankelijk van de omgeving en aan de leefwijze van mens en dier.

Het Activiteitenbesluit regelt lichthinder en de bescherming van het donkere landschap grotendeels met de zorgplicht. Voor assimilatie belichting bij glastuinbouw en voor verlichting van sportterreinen gelden wel voorschriften.

Daarnaast beschermt de Wet milieubeheer de duisternis en het donkere landschap. Het beschermen van de duisternis en het donkere landschap valt daarmee ook onder de zorgplicht. Het bevoegd gezag kan met de zorgplicht maatregelen of voorzieningen voorschrijven. Dat kan alleen, als een object in een aangewezen gebied ligt. Dat wil zeggen: een gebied waarvoor het bevoegd gezag eisen heeft opgesteld om de duisternis of het donkere landschap te beschermen

Beoordeling

De planlocatie is gesitueerd in een stedelijk gebied met de daarbij behorende licht productie/licht klimaat vanuit woningen en straatverlichting. De planontwikkeling (realisatie van woningen en verblijfsgebied) betreft een toevoeging van een lichthinder gevoelige functie passend in de stedelijke omgeving. Er is ten aanzien van het aspect lichthinder, gezien de ligging in een stedelijk gebied, geen nader onderzoek nodig.

4.12.2 Trillingshinder

Hinder of zelfs schade door trillingen kan ontstaan door:

• verkeer over de weg of het spoor (bijvoorbeeld van vrachtwagens, trein of tram);
• machines bij industrie (stansen, draaiende motoren, etc.)

Deze trillingen bewegen zich door de bodem. Trillingen nemen af als de afstand tot de bron groter wordt.

Beoordeling

De beoogde planontwikkeling betreft een toevoeging van een trillingsgevoelige functie (wonen). In de nabijheid van de planlocatie bevinden geen bronnen of vinden dusdanige verkeerbewegingen (spoor of zwaar vrachtverkeer) plaats, waardoor rekening moet worden gehouden met het aspect trillingshinder. Er is geen nader onderzoek nodig ten aanzien van het aspect trillingshinder.

Conclusie

Het aspect trilling(hinder) vormt géén belemmering voor de beoogde ontwikkeling op de planlocatie.

4.12.3 Duurzaamheid

Het gemeentelijke beleid is erop gericht om duurzaamheid een vaste en logische plaats te geven in de processen, die de inrichting en het beheer van de gemeente bepalen. Klimaat/ duurzaamheidsbeleid wordt nadrukkelijk als thema op de agenda van de gemeente gezet. Vanuit een integrale visie wordt samenhang gebracht in de activiteiten, die op het terrein van duurzaamheid worden uitgevoerd. Daarnaast ondersteunt de gemeente de ontwikkeling op het gebied van duurzame energie zoveel mogelijk.

Het plangebied wordt duurzaam ingericht en de nieuwbouwwoningen zullen een duurzaam karakter krijgen. Daarbij zullen de te realiseren woningen minimaal voldoen aan de vereiste energie-eisen en gasloos worden uitgevoerd.

5.2.1 Inleidende regels

Artikel 1 - Begrippen

In dit artikel worden de begrippen nader omschreven die gebruikt worden in de regels. Dit voorkomt dat er bij de uitvoering van het plan onduidelijkheden ontstaan over de uitleg van bepaalde regelingen.

Artikel 2 - Wijze van meten

In dit artikel wordt beschreven op welke wijze de in de regels voorgeschreven maatvoeringen gemeten moeten worden.

5.2.2 Bestemmingen en dubbelbestemmingen

De regels in verband met de bestemmingen kennen een min of meer gelijke opbouw en bestaan in ieder geval uit een bestemmingsomschrijving en bouwregels. Voor een aantal bestemmingen zijn daarbij specifieke gebruiksregels opgenomen en/of een afwijkingsbevoegdheid.

De bestemmingsomschrijving betreft de centrale bepaling van elke bestemming. Het betreft een omschrijving waarin de functies worden benoemd, die binnen de bestemming zijn toegestaan (het gebruik). De bouwregels zijn direct gerelateerd aan de bestemmingsomschrijving. Bouwregels zijn dan ook alleen van toepassing bij de toetsing van aanvragen om een omgevingsvergunning voor het bouwen.

Artikel 3 - Woongebied

De woongebied bestemming biedt ruimte aan woningen, woonstraten, parkeervoorzieningen, groenvoorzieningen, speelvoorzieningen, openbare nutsvoorzieningen etc. De gebiedsgewijze manier van bestemmen komt in deze bestemming tot uitdrukking in de globale en ruime bestemming voor het woongebied.

In de bebouwingsregeling is aangegeven op welke wijze de gronden mogen worden bebouwd. Tot de woonbestemming behoren ook de bijbehorende erven en tuinen, (semi-) openbare zij- en achterpaden en wegen die in principe alleen een erf- of gebieds- ontsluitingsfunctie hebben.

Binnen het woongebied worden 32 grondgebonden woningen met bijbehorende bouwwerken en bouwwerken, geen gebouwen zijnde worden gebouwd. Qua bouwwijze (typologie van woningen) zijn aaneengebouwde woningen, vrijstaande en geschakelde woningen toegestaan, waarbij een deel van de woningen levensloopbestendig worden gebouwd.

In de planregels zijn voorwaardelijke verplichtingen opgenomen ten aanzien van:

• waterberging
• natuuronderzoek.

Hoofdgebouwen

De hoofdbebouwing dient gebouwd te worden binnen het bebouwingsvlak met inachtneming van de aangeduide typologie van toegestane woningen en het maximaal toegestane aantal, waarbij de voorgevel van de grondgebonden woning wordt geplaatst in of evenwijdig aan de naar de weg gekeerde bouwgrens.

Daarnaast is de maatvoering (goot- en/of bouwhoogte of het aantal bouwlagen van het hoofdgebouw), de maximale bebouwingsdiepte van de woning), de situering van het hoofdgebouw ten opzichte van de zijdelingse perceelsgrens en de situering van de voorgevel van grondgebonden woningen aangegeven. De inhoud van een grondgebonden woning bedraagt minimaal 250 m3 en maximaal 1.000 m3.

Bijbehorende bouwwerken

Bijbehorende bouwwerken (aan- en uitbouwen en bijgebouwen) mogen uitsluitend in het achtererfgebied worden opgericht. De goothoogte van een bijbehorend bouwwerk bedraagt maximaal 3,2 meter en de bouwhoogte maximaal 6 meter.

De totale oppervlakte aan bijbehorende bouwwerken bij een hoofdgebouw mag niet meer bedragen dan 70 m2, voor zover gelegen achter de denkbeeldige rooilijn van de maximale bebouwingsdiepte van de woning.

De goothoogte van bijgebouwen mag ten hoogste 3,20 meter bedragen en de bouwhoogte van bijgebouwen met kap ten hoogste 6 meter. Het aantal bouwlagen bedraagt maximaal één, zowel binnen het bouwvlak als in het achtererfgebied.

Nutsvoorzieningen

Nutsvoorzieningen zijn binnen de bestemming toegestaan tot een maximale bouwhoogte van 3,25 meter een maximaal oppervlak van 15 m2 per gebouw.

Bouwwerken, geen gebouwen

Bouwwerken, geen gebouwen zijn toegestaan binnen de bestemming tot maximaal 3 meter (algemeen) en specifiek:

• erf- en terreinafscheidingen binnen het achtererfgebied maximaal 2 meter;
• erf- en terreinafscheidingen buiten het achtererfgebied maximaal 1 meter;
• vlaggenmasten maximaal 8 meter;
• openbare lichtmasten maximaal 8 meter;
• antennemasten maximaal 12 meter.

Afwijkingsbevoegdheid bouwen

Met toepassing van de afwijkingsbevoegdheid kan toegestaan worden:

• overschrijding van de maximale diepte van het hoofdgebouw met maximaal 3 meter;
• uitbreiding van een hoofdgebouw tot in de zijdelingse perceelsgrens en op gronden met een naar de openbare weg gekeerde zijdelingse perceelsgrens (hoeksituaties), voor het overschrijden van de voorgevelrooilijn van de aan die openbare weg gelegen bebouwing.

Bij het verlenen van een omgevingsvergunning gelden de volgende voorwaarden:

• a. de belangen van derden mogen niet onevenredig worden geschaad;
• b. er mogen geen onevenredig nadelige gevolgen ontstaan voor het woonmilieu;
• c. er mag geen afbreuk worden gedaan aan het stedenbouwkundig beeld en de ruimtelijke kwaliteit ter plaatse.

Specifieke gebruiksregels

Tot een strijdig gebruik van gronden en bouwwerken wordt in elk geval gerekend:

• het splitsen van woningen in meerdere woningen/wooneenheden;
• het gebruik van gronden en bouwwerken ten behoeve van consumentverzorgende ambachtelijke bedrijfsdoeleinden en detailhandel;
• het gebruik van gronden en bouwwerken ten behoeve van nieuwe bedrijfsmatige activiteiten aan huis.

De uitoefening van aan-huis-verbonden beroepen is toegestaan onder voorwaarden. Ook is met toepassing van de afwijkingsbevoegdheid onder voorwaarden de uitoefening van bedrijfsmatige activiteiten aan huis toegestaan.

In dit bestemmingsplan worden de volgende (dubbel)bestemmingen gebruikt:

Artikel 4 - Waarde - Archeologie 4 (dubbelbestemming)

De gronden met deze medebestemming zijn, naast de aanwezige functies bestemd voor de bescherming van archeologische waarden met een bijbehorend beschermingsregime met bouwregels. In deze gebieden geldt op basis van geomorfologische en bodemkundige opbouw en aangetroffen archeologische vondsten en relicten een archeologische verwachting. Dat wil zeggen dat in deze gebieden de kans op het aantreffen van archeologische vondsten bij bodemingrepen zeer groot is. De regeling dient ter bescherming van de mogelijk aanwezig archeologische waarden. Om die reden is een archeologisch onderzoek vereist bij bodemingrepen en te bebouwen oppervlakten die groter zijn dan 2.500 m² en dieper gaan dan 0,4 meter.

5.2.3 Algemene regels

In dit hoofdstuk zijn de aanvullende, algemene regels opgenomen.

Artikel 5 - Anti-dubbeltelregel

Dit artikel bevat de bepaling om te voorkomen dat met het bestemmingsplan strijdige situaties ontstaan of worden vergroot. Het artikel is wettelijk vastgelegd in het Besluit ruimtelijke ordening en is daaruit overgenomen.

Artikel 6 - Algemene bouwregels

In dit artikel is een aantal aanvullende bouwregels opgenomen die voor alle bestemmingen kunnen gelden. Zo is bijvoorbeeld geregeld dat:

• het verboden is enig terrein of perceel zodanig te bebouwen, dat daardoor op een aangrenzend terrein, bouwvlak of perceel een toestand zou ontstaan, die aldaar niet meer met de regels van het bestemmingsplan zou overeenstemmen, of voor zover er reeds aldaar een afwijking van de regels bestaat, zodanig te bebouwen, dat deze afwijking zou worden vergroot;
• Overschrijding van bouwgrenzen niet zijnde bestemmingsgrenzen, in afwijking van aanduidingsgrenzen, aanduidingen en bestemmingsregels door tot gebouwen behorende stoepen, stoeptreden, trappen(huizen), galerijen, hellingbanen, funderingen, balkons, entreeportalen, veranda's en afdaken, mits de overschrijding niet meer bedraagt dan 1,5 meter alsmede andere ondergeschikte onderdelen van gebouwen, mits de overschrijding niet meer bedraagt dan 1 meter;
• toelaten van bouwwerken met afwijkende maten voor bestaande situaties, verleende vergunning;
• boomgeleidingsconstructies mogen worden gebouwd onder bepaalde voorwaarden.

Artikel 7 - Algemene gebruiksregels

In dit artikel is tevens bepaald dat met de bestemming strijdig gebruik verboden is. Het artikel vult artikel 7.10 Wro aan. Er is aangegeven wat in ieder geval onder verboden gebruik van gronden en opstallen ten opzichte van het bestemmingsplan wordt verstaan. Zo worden door middel van een algemene gebruiksregel uitgesloten:

• een gebruik van gronden als stort- en/of opslagplaats van grond en/of afval, met uitzondering van een zodanig gebruik voor het normale op de bestemming gerichte gebruik en onderhoud;
• opslagplaats voor goederen niet ten dienste van de een bedrijfsbestemming;
• uitstalling-, opslag-, stand- of ligplaats voor kampeer- en/of verblijfsmiddelen;
• een (zelfstandige) woonfunctie in bijgebouwen;
• permanente bewoning van niet voor bewoning bestemde gebouwen of ruimten;
• het uitoefenen van detailhandel, behoudens voor zover detailhandel binnen de bestemming is toegestaan:
• een gebruik van gronden en bouwwerken, behoudens voor zover dit binnen de bestemming is toegestaan, voor raamprostitutie en straatprostitutie, een seksinrichting en/of escortbedrijf, een coffeeshop, growshop, headshop en/of smartshop,
• een groothandel van producten die in het maatschappelijk verkeer worden aangeduid als smart-, head-, en/of growshopproducten en een belhuis, met dien verstande dat een ten tijde van de vaststelling van de beheersverordening bestaande seksinrichting, escortbedrijf, coffeeshop, growshop, headshop, smartshop, groothandel in smart- head of growproducten of belhuis, uitsluitend op de begane grond, wordt toegestaan waarbij het gebruik niet mag worden vergroot en het gebruik na onderbreking niet mag worden hervat.

Het artikel bevat ook een regeling ten aanzien van het parkeren alsmede een afwijkingsbevoegdheid voor parkeren. De parkeervoorzieningen dienen in eerste aanleg te voldoen aan de in bijlage 1 van deze regels weergegeven normen.

Artikel 8 - Algemene afwijkingsregels

Deze bepaling vindt zijn grondslag in artikel 3.6 lid c Wro. Hiermee wordt beoogd het plan een zekere mate van flexibiliteit te bieden. Het gaat hierbij om een afwijkingsmogelijkheid ten aanzien van:

• het afwijken van de in het bestemmingsplan voorgeschreven maten (waaronder percentages) met maximaal 10%;
• overschrijding van bouwgrenzen, niet zijnde bestemmingsgrenzen, voor zover zulks van belang is voor een technisch betere realisering van bouwwerken, dan wel voor zover zulks noodzakelijk is in verband met de werkelijke toestand van het terrein, mits deze overschrijdingen niet meer bedraagt dan 3 meter en het bouwvlak met niet meer dan 10% wordt vergroot;
• het afwijken van de regels en toestaan dat bestemmingsgrenzen worden overschreden waarbij een overschrijding is toegestaan tot maximaal 2,5 meter, en mits deze noodzakelijk is in verband met de uitmeting van het terrein of uit een oogpunt van doelmatig gebruik van de gronden en/of de bebouwing;
• het gebruiken als tuin/erf van (openbare) groenstroken, grenzend aan een bestaande tuin, in afwijking van de regels voor de betreffende bestemming 'Groen' of 'Verkeer' en grenzend aan de bestemming 'Woongebied';
• de bouw van afscheidingen ten behoeve van een dakterras of een balkon tot een maximale hoogte van 1,2 meter, gemeten vanaf de betreffende verdiepingsvloer.

Artikel 9 - Overige regels

In het geval van strijdigheid van belangen tussen een bestemming en een dubbelbestemming gaat het belang van de dubbelbestemming voor.

5.2.4 Overgangs- en slotregels

Artikel 10 - Overgangsrecht

De tekst uit dit artikel is wettelijk vastgelegd en overeenkomstig opgenomen uit het Besluit ruimtelijke ordening. Het betreft een regeling voor bebouwing en gebruik van de grond en opstallen dat al bestond bij het inwerking treden van het bestemmingsplan, maar dat strijdig is met de opgenomen regeling. Onder bepaalde voorwaarden mag deze strijdige bebouwing en/of strijdig gebruik worden voortgezet of gewijzigd.

Artikel 11 - Slotregel

In de slotregel wordt aangegeven op welke wijze de regels van het bestemmingsplan kunnen worden aangehaald.

6.2.1 Participatietraject

Op grond van artikel 3.1.6 lid 1 sub e Bro dient de toelichting van het bestemmingsplan een beschrijving te bevatten van de wijze waarop burgers en maatschappelijke organisaties bij de voorbereiding van het bestemmingsplan zijn betrokken.

Omgevingsdialoog

P.M.

Ontwerp bestemmingsplan

Ten einde voldoende kenbaarheid aan het bestemmingsplan te geven zal gedurende de inzagetermijn van het ontwerpbestemmingsplan een informatiebijeenkomst voor bewoners, ondernemers en andere belangstellenden gehouden worden.

6.2.2 Overleg ex artikel 3.1.1 Bro

In artikel 3.1.1 van het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) is bepaald dat het bestuursorgaan dat is belast met de voorbereiding van een bestemmingsplan daarbij overleg pleegt met de besturen van betrokken gemeenten en waterschappen en met die diensten van provincie en Rijk die betrokken zijn bij de zorg voor de ruimtelijke ordening of belast zijn met de behartiging van belangen welke in het plan in het geding zijn.

Van deze mogelijkheid is gebruik gemaakt. De reacties hebben aanleiding gegeven om het ontwerpbestemmingsplan op onderdelen aan te passen/aan te vullen.

Reactie provincie Limburg n.a.v. digitaal vooroverleg (december 2023)

Wonen

Voor de rijwoningen wordt een huurprijs vanaf € 800,- benoemd. Om het segment te kunnen duiden, is het van belang dat hierbij ook een maximumbedrag benoemd wordt. Indien er ten aanzien van deze categorie mogelijk nog een wijziging (naar koopwoningen) in de lijn der verwachtingen ligt, dient dit in de toelichting te worden beschreven en dient te worden benoemd dat een en ander dan wederom zal worden voorgelegd aan de Bestuurscommissie Wonen en Herstructurering van de Stadsregio Parkstad Limburg. Ook dient conform artikel 2.4.2, onder e.van de provinciale Omgevingsverordening de voorzienbaarheid te worden benoemd voor een eventuele heroverweging indien niet binnen 5 jaar wordt gerealiseerd. "Elk nieuw ruimtelijk plan legt bij vaststelling van het plan in de planregels de voorzienbaarheid vast, samen met de termijn waarbinnen de functie wonen zal worden herzien met als gevolg, voortzetting of toedeling van een andere passende functie. De gewenste realisatietermijn betreft 5 jaar. Indien de functie wonen niet is gerealiseerd binnen deze 5 jaar, dan wordt de functie heroverwogen en indien niet (meer) passend bij de actuele behoefte, vindt de toedeling van een andere functie plaats. De termijn van 5 jaar is voor het overgrote merendeel van de woningbouwinitiatieven uitvoerbaar. Het is aan burgemeesters en wethouders om in de planregels van het ruimtelijk plan op een voor de betreffende gemeente passende wijze de voorzienbaarheid/moment van heroverweging, 5 jaar, in de planregels op te nemen".

Ecologie

Er dient nog een aanvullende onderzoek uitgevoerd moeten worden en zo nodig het aanleveren van een activiteitenplan ter verkrijgen van een ontheffing in het kader van de Wnb. een en ander dient geborgd te worden in de planregels. Het op een juiste manier verwerken van de ecologische belangen zal ook worden betrokken in de randvoorwaardelijke sfeer bij de besluitvorming van het college van burgemeester en wethouders

In de planregels is een borging opgenomen ten aanzien van sloop, bouw en aanlegactiviteit (zie artikel 3.2, artikel 3.3.5 en artikel 3.8).

Na-ijlende effecten steenkoolwinning en klimaatadaptatie
De toelichting dient een beschrijving te bevatten die ingaat op welke wijze rekening is gehouden met de na-ijlende effecten van de voormalige steenkoolwinning (instructieregel, artikel 2.16.1 Omgevingsverordening). Ook dient te worden beschreven op welke wijze rekening is gehouden met de gevolgen van klimaatverandering, welke maatregelen en voorzieningen zijn getroffen om risico's te beperken en welke afwegingen daarin zijn gemaakt (art. 2.19.1 Omgevingsverordening).

In de toelichting van het plan wordt hier nader op ingegaan.

6.2.3 Zienswijzenprocedure

Het ontwerpbestemmingsplan 'Horizonstraat e.o.' heeft van P.M. tot en met P.M. ter inzage gelegen, na voorafgaande publicatie op P.M. in het Elektronisch Gemeenteblad. Gedurende de periode van terinzagelegging was het ontwerpbestemmingsplan digitaal raadpleegbaar via www.ruimtelijkeplannen.nl.

Gedurende deze periode heeft eveneens het besluit aanmeldnotitie vormvrije m.e.r.-beoordeling en het ontwerpbesluit vaststelling hogere waarde Wgh ter inzage gelegen.

Eenieder heeft de mogelijkheid gehad zienswijzen omtrent het ontwerpbestemmingsplan in te dienen. Daarvan is gebruik gemaakt. In de 'Nota van zienswijzen en wijzigingen' zijn de ingebrachte zienswijzen samengevat en is het standpunt van de gemeente weergegeven. De 'Nota van zienswijzen en wijzigingen' is als bijlage P.M. bij deze toelichting gevoegd. De ingebrachte zienswijzen hebben aanleiding gegeven om het ontwerpbestemmingsplan op onderdelen (niet) aan te passen/aan te vullen.